Şahzâde Katli Üzerine Bir Yorum Denemesi
Çok sorulan bir soru: "Bazı padişahlar, neden küçük yaştaki kardeşlerini, hatta oğullarını katlettiler?"
Olayı değerlendirirken mutlak surette dönemin şartlarını, yönetim anlayışlarını, işin önünü ve sonunu hesaba katmak, muhtemel neticelerini düşünmek, buna bağlı olarak da şu soruyu sormak lâzım gelir: "Acaba devletin yaşaması mı daha mühimdir, yoksa bir şehzadenin yaşaması mı?"
İkisi birden olamıyordu, çünkü her şehzade günün birinde tahta geçmek üzere yetiştiriliyor, bir bakıma her şehzadenin gönlünde padişahlık aslanı yatıyordu. Bu yüzden, tahta geçemeyen her şehzade isyan etmeye, kargaşa çıkarmaya namzetti.
Ortada çok olumsuz örnekler de mevcuttur. Meselâ Sultan I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, babasına karşı isyan etmiş (1385), Anadolu'da Timur istilâsıyla başlayan Fetret (1402) Devrinde Yıldırım Bâyezid'in evlâtları arasında baş gösteren mücadelede binlerce mazlumun kanı akmış, bu yüzden Bizans'a nice tavizler verilmiş, daha önce alınmış bazı topraklar iade edilmiştir.
Musa Çelebi bir ara İstanbul'u sıkı şekilde muhasara etmişken, kardeşinin (Mehmed Çelebi) ordusuyla üzerine gelmesi yüzünden mecburen muhasarayı kaldırmış, daha sonra Bizans'a âlet olan Yıldırım oğullarından Mustafa Bey (nam-ı diğer Düzmece Mustafa) isyanlarıyla devlet yeni bir fetretle yüz yüze gelmiş, nihayet Fatih'in babası II. Murad zamanında padişahın kardeşi Şehzade Mustafa (Düzmece Mustafa'dan ayırd edilebilmesi için tarihlerimiz bu şehzadeyi "Küçük Mustafa" olarak yazar) Bizans, Germiyan ve Karaman kışkırtmaları sonucu ayaklanmış, bunun üzerine Sultan II. Murad tıpkı Musa Çelebi gibi, İstanbul muhasarasını kaldırarak küçük kardeşinin üstüne yürümek durumunda kalmıştır (1423).
Bundan sonraki isyan örnekleri ise sayılamayacak kadar çoktur. Şüphesiz her birinde devlet büyük yaralar almış, bir şehzadenin yerine binlerce insan ölmüştür.
Osmanlı hanedanı ve devlet adamları, devletin bölünmez bütünlüğüne, ayrıca "Nizam-ı Âlem" düşüncesine ve "Fitne katilden daha şiddetlidir" meâlindeki İlâhî hükme gönülden bağlıydılar. Devleti bölüşmeyi teklif eden Cem Sultan'a, ağabeyi Sultan II. Bâyezid'in verdiği cevap meşhurdur: "Bu kişver-i Rûm bir ser-i pûşide-i arûs-i pûr nâmûstur ki, iki dâmad hutbesine tâb götürmez" (Osmanlı Devleti öylesine namuslu bir gelindir ki, iki dâmad istemez).
Peygamber müjdesine mazhar olmuş Fatih Sultan Mehmed, bir saltanat endişesi ve rakibi bulunmadığı halde, meşhur "Kanunnâme"sine malûm hükmü koymuştur: "Her kimesneye evlâdımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizam-ı âlem içün katletmek münasibdür. Ekser ulema dahi tecviz etmişdür, bununla âmil olalar."
Yıldırım Bâyezid, kardeşi Yakup Bey'in "tahtını tabuta" çevirmeseydi, devlet param parça olmaz mıydı?
Fatih, kardeşini sağ bıraksaydı, kardeşi zaman içinde isyan çıkartmaz mıydı (çünkü hep böyle gelişti), bu isyan sebebiyle acaba İstanbul fethi aksamaz mıydı?
Sultan II. Bâyezid, Cem Sultan'ın teklifini kabul edip devleti kardeşiyle bölüşseydi Yavuz ortaya çıkabilir, "Halife" olabilir miydi?
Ve Yavuz, üzerlerine gelen kardeşleri Ahmed ve Korkud'u bağışlasaydı, toparlanır toparlanmaz birleşip yeniden saldırmazlar mıydı? Bu da Yavuz Padişah'ın en büyük ideali olan "İttihad-ı İslâmı=Müslümanların Birliğini) gerçekleştirmesini engellemez miydi? (Tabii Hilafet de Osmanlılara geçmezdi)
Nihayet şunu sormak lâzım: Cengiz Han, Timur Leng ve Hülâgü Han gibi cihangirlerin kurdukları devletler, neden acaba bir Osmanlı Devleti olamamış, yüzyıllar boyu yaşayamamıştır? (Tarihçiler bunun sebebi olarak, imparatorlukların oğullar arasında bölüşülmesini gösteriyorlar)
Bunların üzerinde kafa yormadan, şartları hiç nazara almadan, o günlerin devlet telâkkîsini anlamaya çalışmadan masa başında hüküm vermek insafsızlıktır...
Olayı tarih, şartlar ve insaf ölçeğinde ortaya koyduktan sonra, hâlâ "günah" hükmü vermek de mümkündür. O taktirde günahların ve sevapların değerlendirileceği "Mahşer Günü" hatırlanmalı ve olay yargı merciine havale edilmelidir.
"Yıldırım Bâyezid" isimli eserimizde de ifade ettiğimiz gibi, Osmanlı padişahları gerek yabancı, gerekse yerli yazarlar tarafından o kadar hırpalanmıştır, öylesine akla, hayale sığmayan iftiralara maruz bırakılmıştır ki, mevcut bazı hata ve kusurlarından ziyade faziletlerinin üstünde durmak, neredeyse insanlık borcu haline gelmiştir.
Eminiz hiçbir millet, kendi ecdadını böylesine hırpalamamıştır, tarihine böylesine yabancılaşmamıştır; kendi kökünü, kendi tırnaklarıyla böylesine duygusuz ve duygusuzca yolmamıştır.
HaNGi NeDeNDeN oLuRSa oLSuN HiÇßiR iNSaN öLDüRüLMeMeLi HeR iNSaNıN YaŞaMaYa HaKKı VaRDıR aLLaHDaN DeMoKRaSi GeLDi De M.KeMaLLe ßiRLiKTe o KaRaNLıKTaN KuRTuLDuK
HaNGi NeDeNDeN oLuRSa oLSuN HiÇßiR iNSaN öLDüRüLMeMeLi HeR iNSaNıN YaŞaMaYa HaKKı VaRDıR aLLaHDaN DeMoKRaSi GeLDi De M.KeMaLLe ßiRLiKTe o KaRaNLıKTaN KuRTuLDuK
Mustafa Kemal Atatürk'ü Osmanlı yetiştirdi.Hatırlatayım.
HIC BIR KITABDA DORT BUYUK KITABDA DAHIL BIR INSANIN BIR MIRAS ICIN VEYAHUTTA BELLI BIR MEVKIYE GELMEK SALTANAT SURMEK DEDIGINI YAPTIRMAK KISACASI ŞAN VE ŞÖHRET İÇİN İNSAN NE KARDEŞİNİ NE DE DOSTUNU HATTA BİR HAYVANI ÖLDÜRMEYE DAHİ YETKİSİ YOKTUR ALLAH KATINDA DEVLET MEVLET BAHANE DEGİLDİR NE YANİ YAVUZLARDAN BASKALARI OLAMAZMIYDI DEVLETI YONETECEK NE BILINIYORDU KARDESININ DAHA APTAL YETENEKSIZ OLDUGUNU O YASTA HEPSİ YALAN HEM OSMA. DEV. TURKLUGU TAM YASATAMAMISTIR HATTA SUNU SOYLIYEBILIRIM SELCUKLULARIN DAHILMALARINDAN SONRA ANADOLUDAKI UC BEYLIKLERI BILE TURKLUGU OSMANLIDAN IY YASATMIS OZUNU YASATMISTIR.ANALIYACAGINIZ DEVLET DEGİL KAİNATT İCİN BİLE İNSAN OLDURULEMEZ OLDURMEK KUL HAKKIDIR YAHU NASIL OLUYORDA TEOKRATİK VE MONARSİK BİR DEVLETTE OLDURME NASİL OLABİLİYOR NERDE KALDI SİZİN İSLAMİYET ANLAYIŞINIR.BEN ALPER TUNGA TORUNUYUM BEN KULTIGINLER TORUNUYUM BIR DE BU ARADA YUCE BASBUG MUSTAFA KEMAL ATATURKUN TORUNUYUM ALLAH YATTIGI YERI CENNET EYLESIN YASASIN DEMAKRATIK YONETIM YASASIN LAIKLIK.bU ARADA SITE YONETICI ARKADASLARIMA SOYLIYEYIM KIZDIGIM ICIN FELAN DEGIL BIR ANDA YAZIMA BUYUK HARFLE BASLADIGIM ICIN OZUR DILIYORUM BUNUN ICIN
HABBAP kardeşime katılıyorum.devleti alinin birliği ve dirliği için ne yapılması gerekiyorsa o yapılmıştır o dönemde.çünkü osmnlı bir devlet değil bir imparadorluktu.kolay değildi yönetmek.
HABBAP kardeşime katılıyorum.devleti alinin birliği ve dirliği için ne yapılması gerekiyorsa o yapılmıştır o dönemde.çünkü osmnlı bir devlet değil bir imparadorluktu.kolay değildi yönetmek.
ilk cümleniz doğru devleti alinin yönetilmesi için kardeşlerin ölmesi gerekiyordu. Eğer kardeşler hayatta kalsa çok başılık ve ikinci üçüncü nesilden sonra bir çok miras sahibi olacaktı.
Ama Osmanlı Bir Devlettir. İmparatorluk kesinlikle değildir. Çünkü imparatorluklar sömümürür devlet ise asla sömürmez. Osmanlı Devleti sömürgeci bir sistemi siyaset olarak belirlememiştir. Gittiği yerlere adalet huzur refah ve kendi kültürünü götürmüştür.
ZaTeN YaNLıŞ DüZeNDe DoĞRu iŞ oLMaZ Ki DeMoKRaSi oLMaZSa ßöYLe oLuR iŞTe
hakan kardeşim senin doğru düzen dediklerin 600 yıl ayakta kalabilmişmi bu düzen 300 sene dünyada tek güçtü ve son zamanlarında dahi düşmanlarının korkulu rüyasıydı ne çabuk unuttun.
son olarak tungareis madem kul hakkını biliosun o zaman fıkhı iyice araştır islam alimlerinin ne dediklerine iyice bir bak. Sence Akşemsittinlerin yetiştirdiği adamlar namaz kılarken tekbir aldıktan sonra kabeyi görebilnler sahra çölünde kılavuzu Peygamber efendimiz olanlar kul hakkını bilmiyorkarmıydı ?
a-ayan
Keskinkilic kardeş çok doğru yazdın bende o kişiye ne yazayım diye düşünüyordum adamın kalbi osmanlı ya karşı bozuk elbette kötüleyecek
Ne kadar iftitacı olduğunu ahirette senden hakkımı istediğim zaman göreceksin.Ezbere konuşuyorsun.Benim osmanlı düşmanı olduğuma nasıl kanaat getirdn.İçimimioludun.Evet Osmanlı bir imparatorluktu,sınırlarıiçerisine kattığı bütün devletleri dilinde ve dininde serbest bıraktı.Hiç birisini sömürmedi.Ama İmparatorluğa bağlıklmaları şartı ile valilerinibile kendilerinden tayin eti.Ama bna Osmanlı düşmanı dediğin için hakkımısana helal etmiyorum.Allah seni bildiği gibi yapsın