Eskiden Ege Denizi'nin bir koyu olan Bafa Gölü'nün. Büyük Menderes nehri tarafından taşınan alüvyonlar neticesinde denizle olan ilişkisi kesilmiş ve bu koy bir "lagün" haline dönüşmüştür. Göl Didim merkez'e 10 km mesafede. Söke-Milas Karayolunun doğusunda yer almakta olup; ortalama olarak 7 bin hektarlık alanı kaplamaktadır.
Maksimum derinliği 25 metre kadardır. Gölün su kaynağı, Büyük Menderes nehrinin düzenli taşkınlıkları ve etrafındaki dağlıklardan gelen yeraltı ve yerüstü sularıdır.
Tipik Akdeniz bitki örtüsünün gözlendigi göl çevresi, zeytinlik ve çam ormanları ile kaplıdır. Gölde irili ufaklı adalar mevcuttur. Bunların en önemlisi ikiz ada Menci Adası ve Hayalet Adadır.
Yapılan araştırmalar neticesinde gölün en az Büyük Menderes Deltası kadar önemli olduğu ortaya çıkartılmıştır.
Uluslararası önemli kuş alanları listesinde ilk sıralarda yer alan göl ve çevresince, Dünya çapında nesli tehlike altinda olan Cüce Karabatak ve Deniz Kartali gibi kuş türlerinin ürediği, bunun yanı sıra gölün kış aylarında yüz binlerce ördek ve su kuşu türü tarafindan beslenme ve barınma yeri olarak kullanıldığı tespit edilmistir.
Gölün zoo-plankton ve su bitkileri açısından çok zengin olmasından birçok balık türünün gölde yaşamasına imkan sağlanmaktadır. Denizden göle değişik zamanlarda göç eden çeşitli balık türleri gölde beslenmekle ve kısa zamanda ergenleşmektedirler.
Balıkçılık açısından çok büyük kaynaklara sahip olan gölde eskiden 700 den fazla üyesi bulunan Su Ürünleri Kooperatifi bulunmaktadir. Civarda yaşayan halkın yanı sıra, diğer bölgelerden gelen balıkçılar için de büyük ekonomik değere sahiptir.
Son yıllarda gölün eko-sisteminde meydana gelen değişimler balık stokunda çok ciddi miktarda azalmalara neden olmuştur. Bu azalmanın en büyük nedeni ise Büyük Menderes Nehrin in su rejiminin değiştirilmesi ve nehir ile Bafa Gölü arasına inşaa edilmiş taşkın setidir.
Ayrıca Göl etrafinda yaşayan çiftçiler, tarım alanlarını sulamak için gerekli suyun yanısıra küçük ve büyükbaş hayvanların su ihtiyacını da gölden karşılamaktaydırlar. Fakat son yıllarda göl seviyesinde meydana gelen iki metreye ulaşan azalma suyun tuzluluğunu artırmakta ve kullanım imkanını azaltmaktadır.
Bugün itibari ile Devlet Su işleri tarafından sürdürülen yeni bir proje ile Bafa gölü tekrar Menderes Nehri ile düzenli ve kontrol altında irtibatlandırılarak, gölün suyunun tuzlanması ve derinliğinin azalması gelecek yılarda önlenmeye çalışılmaktadır.
Biyolojik yapısı nedeniyle, bilimsel araştırmalar için bulunmaz bir merkez olan Bafa Gölü, 1994 yılında Tabiat Parkları ile ilişkili bulunan Menderes Deltası Milli Parkı statüsü kazanmıştır.
TEPELI PELIKAN ( Pelicanus Crispus)
Geniş iç sularda, göllerde,büyük bataklıklarda ve lagünlerde bulunur. Tatlı sularda yasamasına rağmen, azda olsa tuzlu ve acı sularda da görülür. Genellikle yoğun balık popülasyonuna sahip sulak alanları tercih ederler. Üreme kolonileri göllerde, deltalarda ve nehir ağızlarında yer almaktadır.Üremeye gelenler Şubat ayında üreme yerlerinde görülürler. Yumurtlama 10 gün sonra olur. 4 yumurta yumurtlarlar. Kuluçka müddeti 31-32 gündür. Yavrular 11-12 haftada tüylenirler. Üreme alanlarinin sonbaharda terk ederler. Temel kislama yerleri Akdeniz'in kıyı alanlari deltalari ve Hazar Denizidir. Kışlama bölgesi oldukça dardır.
Tepeli Pelikanların Türkiye'deki Durumları :
Üreme alanları, Menderes Deltası ( max 42 Çift ), Kuş gölü ( max 35 Çift ), Gediz Deltası ( max 35 Çift ), Aktas Gölü ( Ardahan ) ( Max 50 çift ), Kızılırmak deltası ( Max 6 Çift), Kışlama alanları Menderes Deltası ( Max 434 ), Gediz Deltası ( Max 341), Meriç Deltası ( Max 290), Uluabat Gölü ( Max 136 ), Kuş Gölü ( Max 117 ), Göksu Deltasi ( Max 56)
Kanatlarının altı tamamen beyazdır, bacakları görünmese de, tamamen gridir. Boyları 160 cm ile 180 cm arasında değişen bu kuşlar en uzun boylu pelikanlar olsalar da ak pelikanlar daha geniş kanatlı olabilirler. Koca bir balığı bir seferde gagasından içeri atabilen bu balık canavarları, saatte 20 km hız yapabilirler. Sulak alanlarda yaşayan bu kuş genelde yazın Karadeniz'in Rusya kıyılarinda ve Hazar Denizi'nin kuzey kıyılarında görülürler. Basra Körfezi'nde yazı geçiren koloniler de vardır.
Tips:
Kapıkırında banka yok. Yanınıza mutlaka yeteri derecede para alın. Özel aracınızla seyahat ediyorsanız çok sayıda petrol istasyonu mevcut.
Beşparmak Dağlarının Gölgesi tam anlamıyla sessizliğin diğer adı. Doğayla başbaşa kalmak, kafa dinlemek için ideal bir coğrafya.
Buradaki Pansiyon - Restoran gibi işletmeler sadece konaklama ve yemek hizmeti değil; gelen ziyaretçilere çevreyi tanıtıcı rehberlikleriyle de biliniyor.
Rehber eşliğinde gelen gruplara da genellikle onlar kendileri rehberlik ediyorlar pek çok yürüyüş turunda.
Her yaştan insanın katılabileceği parkurların dışında bir hayli zorlu yürüyüşler de var. Mutlaka rahat bir ayakkabınız olmalı giderken. Çevre balıkçılarının yada yine restoranların düzenledikleri tekne turla mutlaka gölün diğer tarafına tur yapın, bembeyaz kumlarla kaplı plajında güneşlenin. Bu tur boyunca göldeki adaların çevresinde bol bol fotoğraf çekme şansınız olacak, fazladan film almayı unutmayın.
Bafa gölünü boydan boya geçen karayolunun iki yanında kurulan tezgahlarda kurutulmuş baharat, keçiboynuzu, kekik suyu ve bal gibi doğal ürünlerden sabunlara, kuruyemişe kadar uzanan çeşitlilik hakim.
Satıcılara tanımadığınız ot ve baharatları sorduğunuzda doğaya ne kadar yabancılaştığınızın bir kez daha farkına varacaksınız şüphesiz; zira her biri bir aktar kadar bilgili sattıkları ürünleri anlatırken. Çam balı, polen favori listesinde. Adaçayı, kekik suyu devamında...
Bafa Gölüne Nasıl Gidilir ?
Bodrum Milas Karayolundan işleyen herhangi bir toplu taşıma aracına bindiğinizde inmek istediğiniz yeri önceden belirtirseniz Sizi Bafa Kasabasında indirecektir.
Tarihi yerlerin Bolca olduğu Kapıkırı köyüne gimek için Düzenli bir minibüs yok. Bafa Kasabasından Kapıkırının uzaklığı yaklaşık 11 Kilometre. Yürümek için uzak sayılır. Özellikle yükünüz ağırsa.
Ecevit'in Kahvesi denilen Kahvehane'de Kapıkırında yaşayan ve oraya gitmekte olan kasabalıdan yardım alabileceğiniz gibi, yürüyüp yoldan geçen vasıtalarla da şansınızı deneyebilirsiniz. Yok işi şansa bırakmayalım diyorsanız. Bafa Gölü ve çevresinde pansiyon - restoran hizmeti veren işletmelerden birine telefon açıp yada en doğrusu önceden rezervasyon yaptırıp, ulaşımı garantileyebilirsiniz.
Hatta bazı pansiyonların hususi hava alanı transferi bile ayarlayabildikleri kendi web adreslerinde de belirtiliyor.
Kapıkırında zeytinyağlılar, mevsime göre ot yemekleri ayrı bir damak tadı.