AŞK ACISINDAN YATAĞA DÜŞEN ELEKTROŞOKLA AYAĞA KALKIYOR

Son güncelleme: 09.10.2022 22:33

tarbal

Aşk acısı yüzünden yemeden içmeden kesilip, yataklara düşenler, depresyona girip, intiharı düşünenler elektroşokla tedavi ediliyor. Bu hastalara çok düşük voltajlı elektrik tedavisi uygulanıyor. Yöntem o kadar etkili ki, hastada üç-beş gün içinde belirgin bir rahatlama ve mutluluk hali görülüyor

Memory Center Nöropsikiyatri Merkezi'nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Oğuz Tan, aşkın takıntıya dönüşmesine yönelik soruları yanıtladı...

* Aşk bir takıntı mı? Aşk normal şartlar altında bir takıntı değil, bir duygu. Hepimizin hayatında büyük ihtimalle yaşadığımız bir duygu. Hastalık olsa herkese hasta demek gerekli, böyle bir şey söz konusu değil. Ama bazen aşk hakikaten takıntı, hatta bundan da öte bir hastalık haline gelebiliyor.

* Aşk acısı insana neler yaptırırsa, bir hastalık olur? Aşk güzel bir duygu olmaktan çıkarsa, insana mutluluk vermek yerine acı vermeye başlarsa, hastalık formatını almış olur. Çevremizde de hep görürüz, 'yazık yemeden içmeden kesildi, yataklara düştü' denir. Kişide bunlar belirdiyse, bu artık aşk değil hastalıktır.

JAMES BOND SENDROMU
* Herkes aşık olabilir mi? Ruhsal ve bedensel olarak sağlam her insan aşık olabilir. Ama duygularını aşırı derecede bastıran ya da duygusal donukluk yaşayanlar kolay kolay aşık olamaz.

* Aşk psikolojik bir durum mu, yoksa biyolojik nedenleri var mı? Hem psikolojik hem de biyolojik bir durum. Psikolojik bir durum olduğu ortada; çünkü duygularla ilgili bir şey. İşin çok da önemli biyolojik bir kısmı şu ki, beyinde her duygunun biyolojik bir kökeni var. Beyinde her iki şakak bölgesinde yer alan, 'amigdala' denen bir bölge var, badem şeklinde bir organcık... Kişinin duygusal hayatının merkezi bu bölgedir. Bu bölge canlılarda tahrip olduğu zaman 'duygusal körlük' meydana geliyor. Hayvanlarda bu bölge çıkartılırsa korku, heyecan, kaygı duyguları ortadan kalktığı gibi mutluluk ya da mutsuzluk duyguları, hatta acı çekme duyguları da ortadan kalkıyor. Ama bu bölge elektrikle uyarıldığı zaman, durduk yerde sebepsiz yere korku ve acı çekme ortaya çıkıyor. Ben buna 'James Bond Sendromu' diyorum. James Bond adeta amigdalası olmayan biri gibi. Korku duygusu yok ama başka herhangi bir duygusu da yok. Bir sürü kadınla birlikte oluyor ama en ufak bir şey hissetmiyor, sadece cinsellik...

* Bu bölgeye yönelik tedavi yapılabiliyor mu? Depresyon, ruhsal acı, korku, kaygı tedavisinde kullanılan yöntemler yani, psikoterapi, ilaç, elektroşok kullanılabilir. Elektroşok beynin duygularla ilgili bölgesinin faaliyetini değiştiriyor. Bu bölgedeki kan akımını hızlandırıyor. Hiçbir ilaç vermeden psikoterapi uyguladınız, kişi acı ve saplantıdan kurtuldu ama bunlarda bile beynin duygularla ilgili ölçümü yapıldığında kan akımının hızlı olduğu ortaya çıkıyor ve faaliyet artıyor.

ÇOK ETKİLİ BİR YÖNTEM
* Aşkın tedavisi tek başına psikoterapi ile yapılamıyor mu? Sadece psikoterapiyle de yapılabilir. Ama vaka ağırlaştıkça aşk yüzünden intiharı düşünen insanlar var. İntihar riski yükseldikçe bu kişilere elektroşok tedavisi yapılıyor.

* Elektroşokla aşk tedavisi gören bir daha aşık olmaz mı? Olabilir. Bu konuda hiçbir engel yok. Psikiyatrik tedaviler insanın duygularını azaltmaz, normale döndürür.

* Çok tartışmalı bir tedavi değil mi? Aşk tedavisinde değil, aşk depresyona dönüştüyse, onun tedavisinde kullanılıyor. Düşük voltajlı elektrik veriliyor, beş-altı minivolt gibi bir elektrik akımı veriliyor ve bu o kadar etkili bir yöntem ki, üç-beş gün içinde belirgin bir rahatlama sağlıyor.

* Bunun için hastaneye mi yatmalı? Genellikle hastane tedavisi gerektiriyor. Depresyon, mani ve şizofrenide de aynı şekilde kullanılıyor.

* Bu tedaviyi gören hasta o kişiye yönelik bir daha aşk acısı çekmiyor mu? Bu tedaviyi yüksek intihar riski olan kişilerde uyguluyoruz. Kişi tedaviyi görse de görmese de aşk acısı altı ay-bir yıl sonra ortadan kalkar. Beyin onu unutur. Büyük acı çeken, buna dayanamayan, intihar tehlikesi içinde olan kişiler bize geliyor. Onların bu bekleme süresine tahammülleri olmuyor. Elektroşokta iyilik hali üç-beş gün içinde başlıyor. Kişi kendini iyi ve mutlu hissediyor, saplantılı düşünceler azalıyor. Gülmeye başlayabiliyor.

ALKOL TEDAVİSİ GİBİ...
* O kişiyi bir daha görmemesini mi öneriyorsunuz? O kişiyle ilgili hatıralarla bir süre karşılaşmamasını istiyoruz. Aynı, alkol tedavisi gibi. Bir alkoliğe nasıl evinde şişe bulundurmamasını, alkolden uzak kalmasını önerirseniz, hastaya da bir süre o kişiyle karşılaşmamasını öneriyoruz.

* Elektroşok raddesine gelen kişiler genelde kimler oluyor? Büyük acı çeken, uykusu iyice bozulan kişiler, aşırı bağımlı yapıda, problem çözme becerileri gelişmemiş, savunma mekanizmaları olgun olmayan kişiler genelde bu noktaya geliyor. Sıklıkla 20'li yaşlarda görüyoruz. Bir defa yaş itibariyle aşkı yeni yeni tanıyorlar, ama henüz kişilikleri de tam olarak oturmamış oluyor.