1. Ana Sayfa
  2. Sanat
  3. Teşbih - Benzetme

Teşbih - Benzetme

Son güncelleme: 09.11.2009 23:15
MiSS-FENER MiSS-FENER foto
  • Teşbih - Benzetme - Edebiyat - Edebiyatta Benzetme

    Aralarında ilgi kurulabilen iki kavramdan, ilgili oldukları konuda zayıf olanı güçlü olana benzetmeye teşbih denir.

    Teşbih, bir karşılaştırmadır. Teşbihin, teşbih olabilmesi için karşılaştırılan iki şeyin bir benzetme yönünde birleşmesi şarttır. Aralarında ortak nitelik bulunmayan şeyler karşılaştırılsa bile teşbih (benzetme) oluşmaz.



    Benzetmenin dört öğesi vardır:

    Temel Öğeler:

    Benzeyen (zayıf unsur)
    Kendisine benzetilen (kuvvetli unsur)


    Yardımcı Öğeler:

    Benzetme yönü (iki varlık arasındaki ortak yön)
    Benzetme edatı (gibi, kadar, sanki misal, tıpkı, benzer, andırır, adeta ...)
    Örnek:

    Ah bu türküler, köy türküleri
    Ana sütü gibi candan
    Ana sütü gibi temiz

    Benzeyen: Köy türküleri

    Kendisine Benzetilen: Ana sütü

    Benzetme Yönü: Candan, temiz

    Benzetme Edatı: Gibi


    Benzetme dört türlüdür:

    a) Ayrıntılı Benzetme (Teşbih-i mufassal): Dört öğesi de bulunan benzetmedir.



    Örnek:

    Sular öyle temiz ki, annemin yüzü gibi.

    Benzeyen: Sular

    Kendisine Benzetilen: Annemin yüzü

    Benzetme Yönü: Temiz

    Benzetme Edatı: Gibi



    b) Kısaltılmış Benzetme ( Teşbih-i mücmel): Benzetme yönü olmayan, diğer öğeleri olan benzetmedir.

    Örnek:

    Şenyuva Apartmanı bodrum katı
    Kutu gibi bir dairede otururlar.

    Benzeyen: Daire

    Kendisine Benzetilen: Kutu

    Benzetme Edatı: Gibi


    c) Pekiştirilmiş Benzetme (Teşbih-i müekked): Benzetme edatı olmayan, diğer öğeleri olan benzetmedir.

    Örnek:

    Yollar köyleri saran eskimiş çerçeveler

    Benzeyen: Yollar

    Kendisine Benzetilen: Eskimiş çerçeveler

    Benzetme Yönü: Saran



    d) Yalın Benzetme (Teşbih-i Beliğ):Sadece temel öğelerle (benzeyen, kendisine benzetilen) yapılan benzetmelere denir.

    Örnek:

    Serviler içinde bir alev Emirsultan

    Benzeyen: Emirsultan

    Kendisine Benzetilen: Bir alev


    UYGULAMA

    Örnek - 1:

    Dalgalarda gemimiz martı gibi oynaktır şimdi.

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 2:

    Yolcuyum bir kuru yaprak misali
    Rüzgârın önüne atılmışım ben

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 3:

    Bir güzel yırtıcı kuş gördüm, baktım
    Som mücevher gibi kan kırmızı tırnakları

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 4:

    Kardeşi tıpkı tilkidir, ondan kendini sakın.

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 5:

    Nedendir de kömür gözlüm nedendir
    Şu geceki benim uyumadığım
    Çetin derler ayrılığın derdini
    Ayrılık derdine doyamadığım

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 6:

    Yüce dağ başında olur sayrılık
    Sen düşürdün gül benzime sarılık

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 7:

    Yel çıkar, içinde inilti saklı
    Türküler ağıttır, ses dokunaklı
    Aşlar yağsız tuzsuz, sular çoraklı
    Hayat ödenmesi gereken senettir

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 8:


    Karanfil oylum oylum
    Geliyor selvi boylum
    Selvi boylum gelince
    Şen olur deli gönlüm

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 9:


    Mehtap kemer taze belinde
    Üstünde sema gizli bir örtü
    Yıldızlar güldür onun elinde

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 10:


    Böyle yalçın dağlarda sessiz dolaşan kim
    Köyler ufka dizilen tozlanmış bir resim

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek -11:

    Geçen her saat, her geçen saniye
    Göl altın güğümdür coşan maviye

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek - 12:

    Hızırım olursun elimden tutan
    Mutluluk çevremde bir renkli çeyiz

    Benzeyen:
    Benzetilen:
    Benzetme Yönü:
    Benzetme Edatı:
    Benzetme Türü:


    Örnek -13:

    Unutmakta haklısın kömür gözlüm
    Haklısın Bu sözüm sanma sitemdir.


    Örnek - 14:

    Bir bakışı vardı Esma'nın
    Kavak yaprakları gibi pırıl pırıl


    Örnek - 15:

    Dar kapısından başka aydınlık girecek hiçbir yeri ol-mayan dükkânda, tek başına gece gündüz, kıvılcımlar saçarak çalışan Koca Ali, tıpkı kafese konmuş terbiyeli bir aslanı andırıyordu.


    Örnek - 16:

    Güler yüzün çözümleyemeyeceği hiçbir sorun yoktur. Buzlar güneş karşısında nasıl erirse, en çetin sorunlar da işe güler yüzle başlayan, öylece sürdüren insanlar elinde çözülür.
#09.11.2009 23:15 0 0 0