Filiki Eterya Hakkında - Filiki Eterya Kuruluşu - Filiki Eterya Tarihi
Filiki Eterya (Yunanca:Φιλική Εταιρεία, Osmanlı Devletinden bağımsızlık kazanmak amacıyla bir grup Yunanlının 1814 yılında kurmuş olduğu bir dernektir.
Filiki Eterya 1814 yılında Emanual Ksantos ve Nikola Skufas adlı iki Rum ve Yanyalı Atmas Çakalof adında bir Bulgar tarafından, o zamanki Rusya'da günümüzde Ukrayna'nın sınırları içinde kalan Odesa (Hocabey) kentinde kuruldu. Amacı Yunan Bağımsızlık Savaşı hareketini gerçekleştirmek olan bu dernek özellikle Osmanlı topraklarında yaşayan Rumları kışkırtmak için düzenlediği toplantılarda şu kararları aldı :
1. - Merkezi Atina'da bulunan Filomos Cemiyeti, Filiki Eterya'ya bağlanarak, bu cemiyetin batı kültürü almış Yunan gençlerinden yaralanılacak
2. - Örgütlenebilmek için gerekli maddi olanakların sağlanması yolunda yeni ticaret şirketleri açılacak
3. - Rum tüccarlarının, ünlü ve etkili ailelerin, kilisenin tanınmış din adamlarının örgüte katılması sağlanacak.
Bu kararlarda birleşen derneğin merkezi 1818 yılında İstanbul'a taşındı. 12 Nisan 1820 tarihinde yapılan toplantıda, derneğin başına Çar I. Aleksandr'ın yaveri Aleksandro İpsilanti getirildi. Eflak-Boğdan hareketlerinde, Mora (1821) ve Girit ihtilallerinde (1897) etkin rol oynayan Filiki Eterya, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılma döneminde asıl amaçlarından saparak "Megali İdea" (Büyük Yunanistan) fikrini savunarak emperyalist bir nitelik kazanmışlardı.
Filiki Eterya'nın Andı
Kaynakça:
Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 6 sayı 1 (2005) 263-287