İlk tahriş - Burun ve bronş mukozalarının tahrişi - alerji hastalıklarının gelişmesi - ikincil enfeksiyon mikrobu
«Zararlılar» bölümünü oluştururlar ve alerjiye elverişli ortam hazırlarlar.
İlk tahriş
İlk tahriş olayını, bulaşık sabunlarının ve deterjanların yolaçtığı alerjilerde tanımlamıştık. Ama alerjiye yolaçan ilk tahrişin başka sorumluları da vardır.
Organik eriticiler, benzin, petrol, tekraklorür, derinin koruyucu yağ maddesini (deri yağı) eritir ve deri bezlerinin boşalmasına neden olurlar. Aşındırıcılar, çok kirli mesleklerde kullanılan temizlik maddeleri, ponza taşı ve tozu, naylon fırçalar, v.b. üstderide küçük soyulmalara neden olurlar.
Büyük kentler, alerji hastalıklarının gelişmesine elverişli bir ortam hazırlamaktadır.
Alkaliler, asitler, potasyum, amonyak, sanayide kullanılan birçok madde, boynuzsu tabakayı bozar.
Bazı sabunların yolaçtığı alkalilik çok zararlıdır. Bazı sebzelerin kırıntıları (patates, yerelması, v.b.) deriyi tahriş eder.
İlk tahrişin en sık görüldüğü bölgeler, deri alerjilerinin kolayca yerleşmesine elverişli duruma gelirler. Bütün zararlı etmenlere en açık olan, ellerdir; sonra deri kıvrımları, kasık ve. koltukaltı kıvrımları gelir; koltukaltı bezleri, bedenin öteki yerlerinin tersine, alkali bir ter salgılarlar. Buralardaki sürekli sürtünme de bir tahriş nedenidir. Sürtünmeye karşı kılların oluşturduğu koruyucu yastığı kaldırmak, yani tüyleri yoketmek, olayı ciddileştiren bir etmendir. Bel ve karm kıvrımlarında, giyeceklerin sıkması sonucu (lastikler, kemerler) bir tahriş ortaya çıkabilir.
Öteki sürtünme bölgeleri, giyinme alışkanlıklarına bağlıdır: Boyun; göğüs çevresi; iç çamaşırların omuzlarının sürtünme bölgesi; bel ve kalça; uylukların üst bölümü (jartiyerler ve çorap lastikleri); erkeklerde baldır (çorap lastikleri); ayakkabılar içinde zararlı biçimde yumuşayan ve terleyen ayaklar. Yüzde tahrişin rolü, zararlı etmene göre değişir. Bu zararlı etmen ya rüzgâr, don, güneş gibi. atmosfer kökenli ya da kentlerdeki hava kirlilikleri gibi yapaydır.
Burun ve bronş mukozalarının tahrişi
Tahriş edici etmenler, solunan havayla girerler. Fiziksel ve kimyasal olabilirler. Zararlı fiziksel etmenlerin başlıcaları, sis ve soğuktur. Kimyasal etmenler arasında tütün (sigara içmeyen birinde bile, sigara dumanı dolu havanın solunmasıyla), evlerin ve apartmanların ısınma araçlarının dumanları, sanayi dumanları, taşıt araçlarından çıkan gazlar ve hava kirliliğinin bütün öteki öğeleri sayılabilir.
İkincil enfeksiyon
İkincil enfeksiyon, ilk tahrişin üstüne yerleşir ve alerjinin ortaya çıkmasını kolaylaştırır. Ayrıca, ikincil enfeksiyon mikrobunun kendi de alerjiye yolaçabilir.