Sayıları azdır. Burada başlıcaları olan diyafram yırtıklarını, doğuştan diyafram fıtıklarını ve mide kapısı darlıklarını inceleyeceğiz.
DİYAFRAM YIRTIKLARI
Bu oluşum bozuklukları, sağ ya da sol diyafram kubbesinde bir yırtık bulunmasıdır. Bu yarıktan, sindirim borusunun bir bölümü (ve özellikle mide) göğüse geçer.
Klinik belirtiler
Doğuştan ya da doğumdan birkaç saat sonra, anormal biçimde düz bir karınla birlikte bir solunum güçlüğü vardır (akciğerler sıkıştırılmıştır). Bazen göğüste, sindirim borusunun tipik sıvı-hava gürültüleri duyulur. Kalp, sindirim organlarınca itilmiştir ve koltuk altında duyulur.
Tamamlayıcı muayene
Başlıca tamamlayıcı muayene, röntgen mua-yenesidir. Röntgen filminde göğüste sıvı-hava düzeyleri ve yırtıkla aynı yanda çökmüş akciğer görülür. Karın saydamsızdır.
Tedavi
Solunum sıkıntısı önemliyse, soluk borusuna boru konur ve çocuk havalandırılır. Midenin sıvı -hava içeriğini boşaltmak için mide borusu konur. Sindirim organlarını karna geri sokmak için, vakit geçirmeden ameliyata gidilir ve yeni bir fıtıklaşmayı önlemek için diyafram yırtığı kapatılır. Yeni doğmuş çocukta, bu ameliyat oldukça güçtür.
DOĞUŞTAN DİYAFRAM FITIKLARI
Anormal ölçüde geniş olan diyafram-yemek borusu deliğinden, midenin bir bölümünün göğüse geçmesidir. Bu fıtığa, mideden yemek borusuna mide suyu geri kaçışı,1 da eşlik eder (doğuştan mide, suyunun geri kaçmasına bağlı yemek borusu iltihabına yolaçabilir).
Klinik belirtiler
Doğuştan diyafram fıtığının klinik belirtileri, özellikle yaşamın ilk günlerinden başlayarak yemeklerden sonra ortaya çıkan kusmalardır. Kusmaların tekrarlaması, beslenme yetersizliğine yol-açar ve yemek borusu iltihabı varsa, tekrarlayan küçük kanamalara bağlı bir kansızlık saptanabilir.
Tamamlayıcı muayene
Yararlı tamamlayıcı muayene, diyafram fıtığının görülür kılınmasını sağlayan baryumlu yemek borusu geçişi filmidir.
Tedavi
Doğuştan diyafram fıtığı çoğunlukla ilaçla tedavi edilir; çocuğa koyu yemekler, mide kasılmalarını azaltan ilaçlar verilir ve mide suyunun yemek borusuna kaçmasını elden geldiğince önlemek için çocuk bütünüyle düz olarak yatırılmaz. Tekrarlayan ve ilaç tedavisinden etkilenmeyen kusmalara bağlı beslenme yetersizliği ciddiliğinin, yaşamın ilk haftalarında cerrahi tedavi gerektirmesine ender raslanır.
DOĞUŞTAN MİDE KAPISI DARLIĞI
Bu oluşum bozukluğu, mide kapısındaki değirmi kas liflerinin kalmlaşmasıdır,- besinlerin mideden onikiparmak barsağma doğru geçişini önemli ölçüde bozar.
Klinik belirtiler
Beslenmeden sonra ortaya çıkan, fışkırma biçiminde kusmaları içerirler ve bir beslenme bozukluğuna yolaçarlar; oysa çocuğun iştahı vardır, hattâ tersine artmıştır. Ayrıca bir kabızlık (çocukta normalde çok ender gözlenir) saptanır. Önemli olan, doğum ile belirtilerin başlaması arasında ortalama 3 haftalık bir belirtisiz dönem bulunmasıdır. Bu devreden sonra çocuk, her meme emişinin ardından apansızın ve bol miktarda kusmaya başlar.
Klinik muayenede elle yoklayarak karnın sağ üst kadranında, mide kapısı kasının ileri derecede genişlemesine uyan zeytin tanesi gibi sert bir yumru algılanabilir. Midede artmış sağınma dalgalarının varlığı, karın çeperinde gözle görülebilir (bu, onikiparmak barsağına geçiş için harcanan çabanın belirtisidir).
Röntgen muayenesidir. Yemek toorusu-mide-onikiparmak barsağı geçişi filmi, mideyle onikiparmak barsağı arasında mide kapısı geçitinin darlığını ve yemekten sonra uzun süre dolu kalan midenin genişlemesini gösterir.
Tedavi
Yalın bir ameliyat kesin iyileşme sağlar. «Fre-det-Ramstedt ameliyatı» ya da «mukoza dışı mide kapısı açma» denen bu ameliyatta, mide kapısının üst bölümü uzunlamasına derinliğine mukozaya kadar kesilip, aşırı gelişmiş kaslar iyice açılır.