Zayıf bebeklerin gözlerine dikkat

Son güncelleme: 10.01.2006 22:41

ykalaman

Zayıf bebeklerin gözlerine dikkat
Yeni doğanlarda körlük nedenlerinin başında kısaca ROP denilen prematare retinopatisi geliyor.

Prof. Dr. Halil Bahçecioğlu

Prematüre retinopatisi (ROP), erken doğan ve düşük doğum tartılı çocuklarda görülen, başta oksijen kullanımı yada erken doğumla ilgili diğer nedenlere bağlı oluşan retina (görüntünün sinirsel uyarıya dönüştüğü gözün arka kısmındaki ağ tabaka ) hasarını tanımlamak için kullanılan bir terim.

ROP vakalarında artış var mı? Neden?

Uzun yıllardır zamanından önce doğmuş yeni doğanlarda oluşması muhtemel ağır beyin hasarı ve akciğer problemlerini aşmak için oksijen kullanılıyor. Fakat son 50 yıldır kullanılan bu oksijenin fazlasının, erken doğan ve düşük doğum kilosu olan çocukların retina tabakalarına zarar verdiği anlaşıldıktan sonra oksijen artık daha kontrollü veriliyor. Bununla birlikte gelişen tıp teknolojisi sonucu eskiden 28 haftadan önce doğan 1500 gramın altındaki çocuklar yaşamazken bugün bu değerlerin çok altındaki bebekler bile yoğun bakım ünitelerinde yaşatılabilmektedir. Sonuçta karşımıza eskisinden çok daha fazla erken doğmuş ve oksijen tedavisi görmüş bebek çıkmaktadır. Bu da özellikle gelişmiş toplumlarda görülen prematüre retinopatisi riskini arttırdı.

Doğum kilosuyla ilgili mi?

Prematüre retinopatisi sıklığı kilo düştükçe. bin 250 gramdan az bebeklerde yüzde 60, 1000 gramdan az bebeklerde yüzde 82dir. Bu hastalığa yakalan bebeklerin yüzde 70-80inin doğum ağırlığı bin gramın altında. Hastalığın görülmesinde en önemli etken oksijen tedavisi olmakla beraber oksijen almayanlarda da bu hastalığın görülmesi başka nedenlerinde olduğunu akla getiriyor. Bebeğin bin gramdan az olması, 30 haftadan erken doğum, bebeğe kan nakli yapılması, doğum sonrası bakım odasının çok aydınlatılmış olması sayılabilir.

Risk altındaki bebekler nasıl izleniyor?

Risk grubuna giren erken doğan ve düşük doğum kilolu çocuklar da prematüre retinopatisi açısından değerlendirilmeliler. Gebeliğin 36ıncı haftasından önce doğan ve 2 bin gramın altında doğum tartısı olan tüm bebekler risk taşırlar ve retinaları 3-6 ay süreyle kontrol edilmeliler.

Ne zaman görülür?

Prematüre retinopatisi en sık doğumdan sonra ortalama 6-8inci haftalarda ortaya çıkar. 28 haftalık doğan bebeklerde 40ıncı günden itibaren görülür. Bu nedenle yukarıda sayılan tüm risk grubundaki bebekler doğumdan sonra 40ıncı günde mutlaka retina uzmanı bir göz doktoru tarafından muayene edilmeliler.

Hastalığın evreleri var...

Bu hastalıkta retina tabakasının damarları etkilenir ve 5 evresi vardır. Evre 1 ve 2dekiler kendiliğinden gerileyebilir. Ancak 3üncü evreden itibaren laser veya dondurma tedavisi ( krio) gerekiyor. Bu yapılmadığında hastalık ilerler ve son aşamada yani evre 4-5de retina tabakası geri dönüşümsüz olarak zarar görür. Ameliyatla düzelme şansı azalır. En sonunda körlük oluşur. Sonuçta prematüre retinopatisi zamanında tanı ve tedavisi yapılmadığında körlüğe kadar gidebilen ciddi bir sağlık sorunu.