Boğaz reflüsü olaraq adlandırılan "Larengofarengeal Reflü" xəstəliyi, mədə asidi və ya öd turşusunun qırtlaq və boğaz səviyyəsinə qədər gəlməsi və bu bölgədə yaratdığı tahriş olaraq təyin olunar.
Yemək borusunun üst və alt olmaq üzrə 2 kapakçığı vardır. Yemək borusu və boğaz arasındakı yüksək kapakçıkta meydana gələcək problemlərdə mədə məzmunu boğaz və səs tellərinin olduğu bölgədə pozuntuya səbəb olar. Burada əhəmiyyətli olan nöqtə turşuya qarşı həssaslığın mədədə, yemək borusunda, qırtlaq bölgəsində və boğaz da bir-birindən fərqli olmasıdır. Mədə yeməklərin həzmi üçün turşuya və turşu mühitə ehtiyac duyarkən digər bölgələrdə turşulu mühitə qarşı dəyişən nisbətlərdə həssaslıq mövcuddur. Buna görə xəstələrin Gastroözofageal Reflü (mədə reflüsü) ilə Larengofarengeal Reflü (boğaz reflüsü) şikayətlərini karıştırmamaları lazımdır.
Bir adamda yenilən yeməklərin ağıza gəlməsi, mədədə eksime və yanma, sinə ağrısı kimi şikayətlər olmadan yalnız boğaz və səslə əlaqədar şikayətlər ola bilər. Bu cədvəl adamda mədə reflüsünden çox boğaz reflüsü olduğunu göstərir. Unudulmaması lazım olan bir nöqtə də gün ərzində müəyyən sayda reflü hücumlarının yəni mədə məzmununun geriyə kaçışının bütün fərdlərdə ola biləcəyidir. Əhəmiyyətli olan bu reflü hücumlarının sıxlığı və hansı bölgədə tahriş oluşturduğudur.
Boğaz Reflüsüne Bağlı Şikayətlər nədir?
Boğaz reflüsüne bağlı şikayətlər;
Boğazda ilişmə-gıcık hissi,
Boğazda sanki bir xarici cisim varmış hissi,
Boğaz ağrısı,
Genik axıntısı,
Tez-boğaz təmizləmə vərdişi,
Xüsusilə səhərlər ağ, tünd yapışqan konsistensiyada bəlğəm çıxarma,
Səs batıqlığı,
Səsdə çatallanma,
Gün ərzində səs dəyişikliyi,
Səhərlər yataqdan oyanıldığında qalın səsə sahib olub zamanla səsin düzəlməsi,
Xoruldama,
Uzun davamlı quru öskürək,
Udma çətinliyi,
Ağız qoxusu,
Burun tıkanıklığı,
Qulaqda dolğunluq olaraq sıralana bilər.
Bu qədər çox şikayətə gətirib çıxarması boğaz reflüsünün bir çox xəstəliklə karıştırılmasına də səbəb olmaqdadır. Xəstələr uzun sürən antibiotik və allergiya müalicələri almış, bəlğəm sökdürücü və öskürək kəsici dərmanlarla müalicə olmuş amma şikayətləri keçməmiş şəkildə həyatlarına davam edərlər.
Boğaz reflüsü Diaqnozu Necə qoyular?
Teşhiste əvvəlcə xəstənin verdiyi məlumatlar diqqətlə istirahət edər. Yemə vərdişləri, həyat vərdişləri, kilo vəziyyəti, istifadə etdiyi dərmanlar və mövcud xəstəlikləri dindirilir. KBB müayinəsi içərisində mütləq səs tellərinin endoskopik üsulla araşdırılması də iştirak etməkdədir. Bu araşdırma yemək borusu və mədənin endoskopik göstərilməsi qədər narahatçılıq vermir və qısa müddət ərzində səs tellərinin olduğu bölgə endoskopik kameralar köməyiylə araşdırıla. Kimi vaxt ver qoymada qəti diaqnoz üçün həm yemək borusu həm də yüksək yemək borusu kapakçığının yuxarı hissəsinə yerləşdirilən algılayıcıar ilə bu bölgələrin turşu ölçülməsi istifadə edirlər.
Boğaz reflüsü Necə Müalicə Edilir?
Boğaz reflüsünün müalicəsində əvvəlcə xəstənin yemə və həyat vərdişləri yenidən təşkil edilir. Bu müalicə müddəti xəstənin həyat vərdişlərini dəyişdirmə sürətinə bağlı olaraq dəyişər. Reflüyü artıran və Reflü gətirib çıxaran yeməklər; turşulu, ədviyyatlı, yağ nisbəti yüksək yeməklər, qızartma, souslu yeməklər və rəf ömrünü uzatmaq üçün qoruyucu maddə qatılmış yeməklərdir. Xüsusilə müalicənin başlanğıc dövründə çay, qəhvə, kola, şokolad, qatıq, yağlı süd, təzə sıxılmış portağal suyu kimi, məhsullardan uzaq durmaq lazımdır. Bir başqa əhəmiyyətli nöqtədə son zamanlarda artan bitki mənşəli məhsullarda istifadə artımına bağlı olaraq yaşıl çay içməyin artmasıdır. Yaşıl çay da reflüyü artıran əhəmiyyətli bir içkidir. Müalicə əsnasında bir müddət ara verilməsi lazım olacaq. Axşam yeməyi saatininde yuxu saatının ən az 3 saat əvvəlinə çəkilməsi lazım olacaq.
Diet yenidən təşkil edilməsi xaricində qarın içi təzyiqi artıran hərəkətlərin edilməməsi və dar pantoloların giyilmemesi lazımdır. Yuxu əsnasında başı bədəndən 15 dərəcə qədər yüksəkdə tutan reflü yastıqlarını istifadə gecə reflülerini azaldacaq. Stress reflüyü artıran əhəmiyyətli bir səbəbdir. Stress və həddindən artıq yorğunluqdan mümkün qədər uzaq dayanmalıyıq.
Dərman müalicəsində mədə turşusunu ifraz olunmasını azaldan, mədə turşusunun yuxarı qaçmasını mexaniki olaraq maneə törədən və mədə məzmununun boşalmasını artıran dərmanlar istifadə edilir. Müalicə müddəti 3-6 ay arasında dəyişir.
Boğaz Reflüsünün Niyə olduğu Xəstəliklər nələrdir?
Xroniki farengit,
Xroniki larenjit,
Xroniki sinüzit,
Xroniki rinit,
Astma,
Aspirasyon pnömonisi,
Tıxayıcı yuxu apnesi,
Səs telinde granülom,
Ani körpə ölümləri,
Qırtlaq xərçəngi,
Dental problemlər,
Orta qulaq iltihabları və orta qulaqda maye təcrübəsi,
kimi xəstəliklər boğaz reflüsüne bağlı olaraq da meydana gələ bilməkdədir.