1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. Böyrək Daşının Zərərləri

Böyrək Daşının Zərərləri

Son güncelleme: 31.12.2011 10:14
Nerissa-Su Nerissa-Su foto
  • böyrəklərdə daş - böyrəklərdə daş əlamətləri - böyrək daşının bədənə zərərləri - böyrək daşı növləri




    Polikistik böyrək xəstəlikləri dünya üzərində tez-irsi böyrək xəstəliklərindən biridir. Genetik keçişli polikistik böyrək xəstəliyi erkən uşaqlıq çağı xəstəliyidir və xəstəliyin yaxşı təqib edilməsi lazımdır. Böyrəyin kistik xəstəlikləri geniş bir klinika dağılam göstərirlər və ayırıcı tanı vacibdir.

    Böyrək daşları ən sıx görülən və ağrıya səbəb olan böyrək narahatlıqlarından biridir. Kişilərin 10% 'unda və qadınların 3%' ündə həyatlarının bir dövründə böyrək daşı meydana gələr. Və bunların çoxunda, başqa daş inkişafı ehtimalı yüksək olduğu üçün, xəstəlik xroniki bir hal alar.

    Hər biri yumruq böyüklüyündə olan böyrəklər bədənin yan-arxa bölmələrində yerləşmiş orqanlardır. Mesaneye üreter adı verilən dar balonlarla bağlanmışlar. Böyrəklər qanı süzən, faydalı maddələri təkrar bədənə geri edən, zərərli maddələrin sidiklə atılmasını təmin edən filtrelerdir. Böbrekten atılan sidik mesaneden toplanar və çıxarara adı verilən kanalla bədəndən çölə atılar.

    Böyrək daşları, müxtəlif mineralların və başqa maddələrin böyrəkdə toplanıb, qatı hissəciklər halında çökməsi nəticəsi meydana gələr. Normal şərtlərdə sidikdə olan müxtəlif kimyəvilər bu çökməyə mane olar. Amma bəzi hallarda bu qoruyucu mexanizm təsirini itirər. Əgər ibarət olan hissəciklər kiçiksə hər hansı bir şikayətlənməyə səbəb olmadan sidiklə atılarlar. Daha böyük daşlar isə böyrəkdə və ya sidik yolunda bir yerdə ilişib tıkanmaya yol aça bilərlər.

    Beş Çeşit Böyrək Daşı Növü Bulunmaktadır:

    1. Kalsium Oksalat Taşları

    2. Kalsium Fosfat Taşları

    Bu cür daşlar ən sıx görülən daşlardır və bütün görülənlərin 80% 'ini təşkil edirlər. Hər hansı bir səbəblə kalsium və digər mineralların sidikdəki konsentrasiyası artdığında əvvəl kristal yaranması meydana gəlir, bunu kiçik daşların və sonrada böyük daşların əmələ gəlməsi izlər.

    3. Strüvit Taşları

    Ammonium, maqnezium və fosfat tuzlarından yaranmışdır. Ümumiyyətlə qadınlarda görülərlər və sidik yolu infeksiyası nəticəsində yaranan daşlardır.

    4. Ürik Turşu Taşları

    Zülal maddələr mübadiləsisinin bir məhsulu olan ürik turşusunun bədəndə yığıldığı bir xəstəlik olan "gut" xəstəliyi olanlarda görülən daşlardır.

    5. Sis Taşları

    Zülallar olan bir amin turşusu olan Sistitin, nadir görülən genetik bir xəstəlik nəticəsində həddindən artıq miqdarlarda böyrəkdə yığılması nəticəsində yaranan daşlardır.

    Risk faktoru, bir xəstəliyə tutulma ehtimalını artıran vəziyyət olaraq təyin oluna bilər.

    Aşağıda sadalanan risk faktorları olmadan da böyrək daşı xəstəliyi meydana gələ bilər. Sıralanan risk faktorlarından biri tapıldığında, bunun gətirdiyi riski azaltmaq üçün nə kimi tədbirlər alınacağını öyrənmək üçün əlaqədar mütəxəssisə müraciət edilməsi lazımdır.

    Kişi və həyat tərziylə İlgili Faktorlar

    Yüksək doza kalsium və D vitamini alışı.
    Uzun dövr hərəkətsiz qalma.
    Həddindən artıq kilolu olma.
    Aclıq, oruc tutmaq.
    Tibbi vəziyyəti
    Sidik yolu infeksiyası.
    Böyrək daşı əhvalatı.
    Gut xəstəliyi.
    Crohn xəstəliyi.
    Ülseratif kolit.
    Böyrək xəstəliyi.
    Yüksək qan təzyiqi.
    Həddindən artıq aktiv paratiroid bəzi.
    Bəzi xərçəng növləri.

    Yaşı

    20 - 40

    Axtarırsız

    Kişilərdə kalsium və ürik turşu daşı inkişafı ehtimalı daha yüksəkdir.
    Qadınlarda strüvit daşı inkişafı ehtimalı daha yüksəkdir.

    Genetik Faktorlar

    Ailədə böyrək daşı olan və ya gut xəstəliyi olan şəxslərin varlığı.
    Etnik İnfrastruktur.
    Qafqaz irqləri.

    Dərmanlar

    Antiasitler,
    Bəzi diüretikler,
    Bəzi steroidler
    Tiroid dərmanları,
    Bəzi kemoterapi dərmanları,
    HIV müalicəsində istifadə edilən bir sıra dərmanlayar.

    Böyrək Daşının Əlamətləri:

    Böyrək daşının ümumiyyətlə ilk əlaməti şiddətli bir yan ağrısıdır. Bu ağrı ümumiyyətlə, daş sidik yolunun bir hissəsini tutduqda və ya hərəkət etdiyində meydana gəlir. Daşın olduğu yerə görə, ağrı kasıklara və diz qapağının iç üzünə yayıla bilər və bulandıya və qusmağa səbəb ola bilər. Əgər daş sidik yolunda pozuntuya səbəb olmuşsa, sidikdə bir miqdar qanda görülə bilər.

    Şiddətli yan ağrısı.
    Sidikdə qan.
    Atəş və titrəmə (ümumiyyətlə infeksiyanın göstəricisidir).
    Qusma.
    Pis qoxulu bulanıq sidik.
    Sidik edərkən yanma şikayətləri daş xəstəliyini ağla gətirməlidir.
#31.12.2011 10:14 0 0 0