1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. İnkişaf Dövründə Saplantı

İnkişaf Dövründə Saplantı

Son güncelleme: 06.01.2012 09:12
Nerissa-Su Nerissa-Su foto

  • gelişma çağında obsesyonları - ilişmə nevrozu - uşaqlarda obsesyon hansı yaşlarda ortaya çıxar - uşaqlarda fobi
    Ilişməli nevrozda mənasız hərəkətlər və düşüncələr, qarşısını almaq qeyri-mümkün bir şəkildə təkrarlanır. Uşağın bir qarşıdurmaya qarşı müdafiə etmə olaraq inkişaf etdirdiyi ilişmə törensel bir davranış formasına çevrilərək uşağın psixoloji həyatında təyin edici olmağa başlayır. Əslində hər uşağın özünə xas törensel saplantıları vardır: Uşaqlar bu törensel davranışlarla bilinməyən və təhdid edici bir qorxunu məğlub etdikləri yanılgısına düşərlər. Bunların ən tipik nümunəsi qaranlıq və gecə qorxusunu məğlub etmək üçün yatmadan əvvəl edilən bəzi hərəkətlərdən ibarət olan yaxşı gecələr mərasiminin.

    Otaq qapısının açıq olduğundan əmin olmaq, oyuncaq ayının üzərini örtmək ya da oyuncaq avtomobili park etmək, komodin üzərində dayanan stəkana su doldurmaq kimi?? Törensel?? davranışlar uşağın anadan ayrı qalmanın və qaranlığın verdiyi qorxunu məğlub etmək məqsədi ilə edilən və təkrarlanılan hərəkətlərdir. Amma əsl problem qala bütün uşaqlar arasında məşhur olan bu rahatlaşdırıcı hərəkətlərin tam mənasıyla gerçək bir ilişmə halına gəlməsiylə ortaya çıxar. Məsələn əllərini on dəfə yumadan ya da Gizelin israrla yatağının ucuna düz bir şəkildə yerləşdirmədən yata bilməyən bir uşaqda bu törensel davranışların ilişmə halını aldığı deyilə bilər. Bu elastik olmayan davranış formaları, uşağın xarici mühitdən gələn təhdid edici xəbərdarlıqlara qarşı inkişaf etdirdiyi ruhi?? ​​Qatılığı?? bir ifadəsidir.

    Saplantının əsasında xəstənin kabullenemediği, amma təsirindən də xilas ola bilmədiyi sabit düşüncələr var. Bu vəziyyət uşağın xilas çətinlik çəkdiyi narahat bir vəziyyətə gətirib çıxarar.

    Saplantı nevrozu ümumiyyətlə yeddi yaş ətrafında ilk əlamətlərini verir. Amma yenə də 12-15 yaşlarından əvvəl ilişmə nevrozundan tam mənasıyla söz edilə bilməz, ilk ayrılıqlar, kiçik qardaşın doğumu, ilk cinsi maraq kimi uşağın həyatındakı ilk çətin anlarda ilişmə nevrozunun başlanğıc əlamətləri ortaya çıxar. Yaşanan bu çətin təcrübələr uşağın anası tərəfindən aldadıldığını düşünməsinə səbəb olaraq təcavüzkarlıq, qorxu, narahatlıq kimi reaksiyaları hərəkətə keçirər.

    Bu duyğular içindəki uşaq dərin daxili qarşıdurmaların yaratdığı qorxunu, nəzarət edici və sınırlandırıcı mexanizmlər vasitəsilə məğlub etməyə çalışar. Uşaq beləcə təkrarlanılan hərəkətlərdən ibarət olan əyri və xarab bir davranış formasını mənimsəyərək qorxularının üzərinə gedər. Məsələn uşağın davamlı olaraq əllərini yuması, davamlı olaraq öz dışkısıyla oynama və özünü kirlətmə istəyinin qarşısını almağa qarşı yaratdığı ilişməli bir müdafiə etmə mexanizmi ilə açıqlana bilər. Uşaq istəklərini və ehtiyaclarını təmin etmək üçün şüurunda olmadan törensel hərəkətlərə müraciət.

    Saplantı, uşaqlıq çağı nevrozları arasında ən ağır olanıdır. Çünki uşaq özündə çətinlik yaradan vəziyyətlərə qarşı qatı və səbəbə istiqamətli olmayan tədbirlərlə döyüşər. Bunda da müvəffəqiyyətə çata bilməməsi vəziyyətində problemlərini həll etmək üçün daha da gerçək tədbirlərə müraciət edərək həqiqətən gedərək hansı birilə qopa bilər.

    Uşağa və ailəsinə istiqamətli uyğun bir ruhi müalicə uşağın özü və ətrafıyla daha barışıq və daha sağlam əlaqələr qurmasını təmin edir.
#06.01.2012 09:12 0 0 0