1. Ana Sayfa
  2. Sağlık
  3. Göz Sağlığı ve Beslenme

Göz Sağlığı ve Beslenme

Son güncelleme: 08.01.2012 10:59
Hazel. Hazel. foto
  • Göz Sağlığı ve Beslenme
    •A vitamini
    •Karotenoidler
    •Lutein - Zeaksantin
    •C Vitamini
    •Çinko
    •Riboflavin
    •Sarı Nokta Hastalığı
    •Yaban mersini , Mısır ,Ispanak
    Göz Sağlığı ve beslenme
    Beslenme, insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini vücuduna alıp kullanabilmesidir. İnsanların gereksinimi olan bu besin öğeleri: Proteinler, yağlar, karbonhidratlar, mineraller, vitaminler ve sudur.

    Kişinin gözünün karanlık ortama adaptasyonu özellikle de A vitaminini yeterli olması ile yakından ilişkilidir. A vitamini yetersizliğinde keratomalasi, kseroz, Bitot Lekesi ve Kseroftalmi oluşabilirken, riboflavin yetersizliği korneada damarlanma, konjonktivit, fotofobi, gözlerde yanma ve kaşınmaya neden olabilmektedir.

    Pridoksin ( B6 Vitamini ) yetersizliğinde angular blefarit ve konjonktivit oluşur. Esansiyel olan amino asitler, C vitamini ve niasin, lenslerinin sağlığını ve bütünlüğünü korurlar. Son yıllarda n-3 yağ asitlerinden dekozahegzaenoik (DHA) asidin de retinada önemli miktarlarda bulunduğu tespit edilmiştir.

    Yaşlılarda diyete antioksidan vitaminlerin (Vitamin E, C ve Beta Karoten) ilave edilmesi yaşlılığa bağlı katarakt riskini azalttığı bildirilmektedir.

    A vitamini
    Gözlerimizin karanlıkta normal olarak görmesine ve alacakaranlığa alışmasına yardım eder. Gelişmekte olan ülkelerde A vitamini yetersizliği, çocukluk çağında körlüğün en önemli sebeplerinden biridir.

    A vitamini yetersizliğinde gözün üç bölümü etkilenir; retina, konjontiva ve kornea. Retinadaki rod hücreleri A vitamini yetersizliğine karşı hassastır. Dolayısıyla görme etkilenir. Yetersizliğin devamı konjonktiva ve korneada kuruluğa " kserosiz" neden olur. Konjonktival kuruma " Bitot lekesi" ile beraber görülür.Antioksidan vitamin olan A vitamininin yeterli alımı katarakt riskini azaltır.

    Organizmamız A vitaminini mutlaka göz sağlığımız amaçlı beslenme kaynaklı almalıdır. Kaynaklarında; hayvansal kaynaklı karaciğer, balık yağı, yumurta başta gelmektedir.

    Karotenoidler
    Sarıdan kırmızıya renk veren yağda eriyen pigmentlerdir. Genellikle lipid materyalde klorofil ile birlikte bulunur. Kayısı, kantolop kavunu, mango, havuç, kırmızı ve yeşil biber ve tatlı patates ile birlikte koyu yeşil renkli olmalarına rağmen brokoli, marul ve ıspanak gibi sebzelerde karoten içermektedirler.Bu sebzelerin bileşimindeki sarı ve turuncu renkli karoten, yapraklardaki klorofilin koyu yeşil rengi tarafından baskılanır.

    Dünyadaki tüm bitkilerin bileşimde 500'den fazla karotenoid olduğu bilinmektedir. Bunlardan besinlerde bulunan 50 tanesi A vitaminine çevrilebilmektedir. Sebze ve meyvelerde bulunan karotenoidlerden sadece birkaç tanesi analiz edilebilmiştir. Bunlar alfa karoten, beta karoten, gama karoten, laykopen, lutein ve zeaksantindir.

    Majör bir karoten olan laykopen, domates ve ürünlerinde, pembe greyfurt ve karpuzda esas olarak bulunur. Bunun dışında kuru kayısı, palmiye yağı ve kuşburnu püresinde de bulunmaktadır. Bütün karotenler arasında oksijen ile en yüksek doyma oranına sahiptir ve plazma seviyesi β karotenden daha yüksektir.Laykopenin besin şeklinde tüketimi sadece kataraktın değil aynı zamanda diğer hastalıkların da başlangıcı ve ilerlemesinde koruyucu etki gösterir.

    Lutein - Zeaksantin
    A vitamini aktivitesi göstermeyen karotenoidlerdir. Vücutta en yoğun bulundukları dokular, gözle ilgili dokulardır. Retina ve makülada 500 kat fazla bulunurlar. Karaciğer dokuları, adrenal, adipoz pankreas ve böbrek diğer bulundukları dokulardır.

    Lutein ve Zeaksantin güçlü antioksidan etki göstererek;

    Retina ve makulada yüksek frekanslı ışığa bağlı olarak oksidasyon fazladır. Lutein ve zeaksantin retina ve makülada ışığa bağlı oksidasyonu azaltır.
    •Yaşa Bağlı Maküler Dejenerasyon (AMD) riskini azaltır.
    •Diğer retina dejenerasyonları riskini azaltır.
    Diyetle alınan Lutein ve Zeaksantinin x'i sebzelerden gelmektedir. Ispanak (30 gramı 3659 mg lutein ve zeaksantin), semizotu, brokoli, mısır gibi sarı renkli sebzeler, portakal, kavun ve bu bitkisel kaynaklarla beslenen hayvanların ürünlerinde bulunur.( yumurta sarısı )

    C Vitamini
    C vitamini bir antioksidan olarak B karoten ve E vitamini ile benzer yolları izleyerek vücudumuzu zararlı maddelerden korur. C vitamininin en önemli farkı vücut sıvılarında serbest radikallere karşı savaşmasıdır. Yağ dokusunda aynı etkiyi göstermez fakat suda çözünebildiği için vücudumuzda farklı bölgelere koruyucu etki gösterebilme yeteneğine sahip olmaktadır.

    Kaynakları genellikle yeşil sebzeler turunçgiller, çilek, domates, kuşburnu gibi yiyecekler olarak sıralanabilmektedir

    Çinko
    Çinko bir çok enzimin kofaktörüdür ve retina konsantrasyonunun içinde bulunur. Retinadaki rolü tam olarak açıklanmamıştır, belki de Superoksit dismutaz ve katalazın kofaktörü olan çinkonun antioksidan fonksiyonuyla ilgili olabileceği belirtilmiştir.
    Çinko karanlığa adaptasyonda, kemik metobalizmasında, oksijen transportunda ve serbest radikal hasarına karşı korumada görev almaktadır.

    Riboflavin
    Aynı zamanda B2 vitamini olarak da adlandırılan, suda eriyen B kompleks vitaminlerden biridir. Işığa çok hassastır. Işık temasında vitamin özelliğini kaybeder. Riboflavin gözün ve derinin sağlığı için çok önemli bir vitamindir. Yetmezliğinde gözde yanma ve kaşınma, ışığa hassasiyet, korneada vaskülarizasyon (damarlanma), yaygın seboreik dermatit, keylozis ve glossit oluşur.

    Riboflavinin en zengin kaynakları; et, süt, ve yumurta gibi hayvansal protein kaynağı yiyeceklerdir. Yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve maya da iyi kaynakları arasında yer almaktadır.

    Sarı nokta hastalığında beslenme
    Yaşa bağlı sarı nokta hastalığı (makula dejeneransı), ileri yaşta görme kaybına en sık yol açan hastalıklardan biri. Gözün retina (sinir) tabakasındaki sarı nokta, net görmemizi sağlayan bölge. Bu bölgedeki problemler, görmenin kaybına yol açıyor.

    Sarı nokta hastalığının nedenleri arasında, yaşlanma, beslenme , sigara ve yüksek tansiyon yer alıyor.

    Gıdalara ek olarak alınan bazı vitamin ve minerallerin, sarı nokta hastalığınn ilerlemesini yavaşlattığı ispatlandı. Sarı nokta hastalığının ilerlemesini yavaşlatıcı etkiye sahip formulasyon şöyle:

    C vitamini 500 mg
    E vitamini 400 IU
    Beta-karoten 15 mg
    Çinko oksit 80 mg
    Kuprik oksit 2 mg

    Bu bileşim, ileri evrede yaşa bağlı sarı nokta hastalığı geliştirme azaltıyor

    Yaban mersini , Mısır ,Ispanak

    Yaban mersini,

    Bitkisel ilaçlar arasında özellikle göz fonksiyonlarını desteklediği düşünülen Bilberry (Vaccinum myrtillus) meyveleri antosiyaninler ve flavonoitler gibi fenolik bileşikler bakımından zengin. Ayrıca A vitamini aktivitesine sahip karotenoitler taşıyor. Bilhassa Uzakdoğu ve İngiltere'de gece görüşünü kuvvetlendirdiğine inanılıyor. İnanılıyor diyoruz, çünkü bu konudaki çalışmalar net bir sonuç ortaya koyamıyor. Ufak çapta bazı çalışmalar ile ileri sürülen etkinlik bilimsel çalışmalar ile gözlenememiş. Ancak konuya bilimsel açıdan yaklaşıldığında, bu tip bir olumlu etkinin tespit edilebilmesi oldukça zor görülüyor. Yani net bir şekilde etkili veya etkisiz diye sonuç çıkarmak pek mümkün değil. Bazı kaynaklarda İkinci Dünya Savaşı'nda gece bombalamaya çıkan İngiliz pilotlarının, infra-red görüş olanaklarının bulunmadığı o dönemlerde, gece hedefi iyi görebilmek için bilberry kullandıkları bilgisi yer alıyor. Yapılan çalışmalar bitkinin meyvelerinin, zengin antosiyanin ve karotenoit içeriği nedeniyle, kuvvetli antioksidan etkisi bulunduğunu ortaya koyuyor.

    Mısır
    Zeaksantin adlı bir bitkisel bileşim içerir.Bu madde yaşa bağlı olarak gelişen görme bozukluklarını azaltır.

    Ispanak
    Antioksidan özelliği taşıyan A vitaminine dönüşen betakaroten içerir. Sağlıklı gözler için gereklidir. Katarakt ve diğer göz tabakalarının bozulmasına karşı lutein maddesi de içerir.Pişirdikten sonra hemen tüketin; beklemesi halinde içindeki yararlı maddeler toksik maddelere dönüşebilir.
#08.01.2012 10:59 0 0 0