1. Ana Sayfa
  2. Coğrafya
  3. Atakama Çölü

Atakama Çölü

Son güncelleme: 27.12.2012 20:35
BiR-DOST BiR-DOST foto
  • Atakama Çölü Nerededir - Atakama Çölünün Oluşumu - Atakama Çölünün ÖzellikleriAtakama Şili'nin kuzeyinde bulunan dünyanın en kurak çölüdür. Batısında Büyük Okyanusu bulunur. Kuzeyde Peru doğuda ise Bolivya ve Arjantin sınırlarını oluşturur.

    noimage

    Atakama; And Dağları nın yağmur gölgesinde kalır ve doğu rüzgarları kuru olup çok az yağış getirir.
    Yakınındaki Büyük Okyanus sahillerinde oluşan bir soğuk su akıntısı olan Humboldt Akıntısı nedeniyle de burada çok az yağmur bulutu oluşur. Bu durum bölgeyi kuzeyi ve güneyinden farklı kılarak daha az yağmur almasına sebebiyet verir. Soğuk Büyük Okyanus suyu ayrıca bu çölün serin olmasına özelliklede sahile yakın kesimlerinde sıklıkla sis oluşmasına neden olur. El Niño nun etkisiyle 6-10 yıl gibi aralıklarla kuvvetli yağış aldığı dönemlerin ardından çölde kısa bir süre için canlanmalar olur.

    Atakama Çölü yaklaşık 15 milyon yaşındadır.

    Atakama Çölü su bakımından fakir bir bölge olsa da tarihin erken zamanlarından beri burada yerleşimler olmuştur. Atacameño Aymara Chinchorro Diaguita gibi kavimler buralarda yaşamışlardır. Dünyadaki en eski mumya kültürü Chinchorrolara aittir. Bunların 7000 yıldan daha eski bebek mumyaları mevcuttur.

    Daha sonraları bölge İnka Krallığının egemenliğine girmiştir. 1526 yılında Diego de Almagro çöldeki Copiapó şehri yakınlarına gelen ilk ispanyoldur. İnkaların yıkılmasından sonra bölge İspanyol egemenliğine geçmiştir. Güney Amerika devletlerinin bağımsızlık çabalarının sonucunda Atakama'da Bolivya ya bırakılmıştır ve bölge bir süre bu ülkenin sınırları içinde kalmıştır.

    1832 yılında Copiapó yakınlarında gümüş bulununca Şili onyıllar boyunca Dünya'nın en büyük gümüş üreticisi olmuştur.
    Çöldeki geniş nitrat rezervlerinin ele geçirilmesi için İngilizler in teşviği ile Şili Peru ve Bolivya ile 1879-1884 yılları arasında bir savaşa girişmiştir. Bu savaşın neticesinde Şili topraklarını kuzeyde oldukça genişletir. O günden sonra Atacama Bölgesi Şili'nin kuzey eyaleti olmuştur. Bundan sonra denize ulaşımı engellenen Bolivya ile Şili bugün bile halen bu konuda gerginlik yaşamaktadır.

    Ekstrem derecedeki iklimi yüzünden birçok rasathane bu bölgenin dağlarında kurulmuştur. Antofagasta şehrinin 120 km güneyinde Avrupa rasathanesi Very Large Telescope 'u (Çok büyük teleskop) yerleştirmiştir. Bu bölgedeki diğer teleskoplar Large Millimeter Array ve Atacama Pathfinder Experiment dir.

    İlginç olan bir uygulama da Atrapanieblas isimli ağ sayesinde çöl sisinin neminden su elde edilmesidir.
    Ayrıca Şili nin birçok pilot projesi burada yürütülür.

    Buradaki bakır gümüş ve altın rezervleri Şili ekonomisinin omurgasını oluşturur.

    alıntı
#27.12.2012 20:35 0 0 0