1. Ana Sayfa
  2. Azərbaycan
  3. Cəmiyyətdən təcrid olunmaq riski - Qapalılıq

Cəmiyyətdən təcrid olunmaq riski - Qapalılıq

Son güncelleme: 11.06.2013 06:38
Ceylan Ceylan foto
  • Qapalılıq nedir - Cəmiyyətdən təcrid olunmaq riski

    Cəsarətsiz və öz güclərinə inam hissi olmayan insanlar özlərinə qapanırlar

    Qapalı insanlardan çox vaxt başqaları ehtiyat edir və "suyun lal axanı, adamın yerə baxanı" deyimi ilə özlərinə bəraət qazandırırlar. Qapalı insanlar ünsiyyət zamanı belə özləri haqqında heç bir məlumat vermir, sirləri ilə bölüşmür, şəxsi həyatı barədə susurlar. Onların nə fikirləşdiyi və nə edəcəyi həmişə gizli qalır.

    Psixoloq Jalə Həmidlinin sözlərinə görə, ünsiyyət zamanı onlar özləri haqqında ancaq ümumi məlumatları deyirlər. Misal üçün, onlar harada işlədiyi, harada və kiminlə yaşadığı barədə məlumat verə bilərlər. Amma onlar ailə həyatı, həyat tərzləri, gəliri, hissləri və arzuları barədə susurlar: "Belə insanlar uzun müddət sizinlə ünsiyyət qura, dostluq etsələr belə, özləri barədə heç nə danışmırlar".

    Qapalı insanlar adətən heç kimi özlərinə yaxın buraxmırlar. Dostluq əlaqələrində belə aralarında müəyyən keçilməyən sədd saxlayırlar. Şəxsi həyatları barədə danışmağı sevmədikləri üçün bu haqda onlara sual verdikdə cavab verməmək üçün müxtəlif bəhanələr uydururlar. Yaxınlarına belə öz sirlərini danışmır və bölüşmürlər. Onlardan nə üçün məyus olduqlarını soruşanda isə ya "mən məyus deyiləm, özümü həmişəki kimi hiss edirəm" ya da "bu haqda danışmaq istəmirəm" deyərək ünsiyyətdən qaçırlar.

    Bəs onları bu cür davranmağa nə vadar edir? Psixoloq bildirib ki, çox vaxt insanlar başqalarının diqqətini çəkməmək, qınaq obyektinə çevrilməmək üçün belə edirlər. Onun dediyinə görə, qapalı adamlar başqalarının onların şəxsi həyatına qarışmasını xoşlamır, onların hərəkətlərinin müzakirə ediləcəyindən qorxurlar: "Belə adamlar arxasınca başqalarının danışmasını, şayiə gəzdirməsini istəmirlər. Onlar çox vaxt başqalarının onların sirləri və istəkləri barədə bilib onlara mane olacaqlarından qorxduğu üçün də özləri haqqında hər şeyi gizlədərək tədricən qapalı olurlar. Başqalarına qarşı inamsızlıq, şübhə ilə yaşamaq da insanın qapalılığına, digərlərindən təcrid olunmasına gətirib çıxarır".

    Bəzi qapalı insanlar isə gələcəkləri barədə danışmırlar. Belə ki, onlar gözə gəlməkdən ehtiyat edirlər. Onlar adətən danışanda belə ifadələr işlədirlər: "Əvvəlcədən demək mənə düşmür", "Hansısa adamın nəfsi qaldığı üçün işlərim gətirmədi", "Gözdən çox qorxuram", "Bir adamın çox pis nəfsi var" və s. Bəzi adamlar hansısa işi planlaşdırdıqda icra olunana qədər, bəziləri isə icra olunduğuna əmin olduqdan sonra o haqda danışırlar. Onları nəyəsə əmin etmək də çox çətindir. Özlərinə qapanan insanlar başqalarına heç cür inana bilmir, hamıdan şübhələnir və bu hisslərlə mübarizə apara bilmirlər. Misal üçün, yeni işə düzələrkən, ailə həyatı qurmağı planlaşdırarkən, nəsə qiymətli bir şey almağa hazırlaşarkən bir qayda olaraq qapalı insanlar susur və yalnız işləri alındıqdan sonra birdən-birə bunu bəyan edirlər: "Bu hərəkətləri ilə onlar başqalarını, yaxınlarını belə özlərindən soyudurlar. Qapalı insanların hər şeyi gizlətmələri ətrafdakılara çox pis təsir edir. Çoxları belə adamların gözə gəlməmək və ya paxıllıq hissini oyatmamaq, ya da acıq vermək üçün belə etdiklərini düşünürlər. Belə adamın pis və hiyləgər olduğu barədə fikirləşənlər də olur. Bütün bunlarla yanaşı, qapalı insanlar pis təəssürat oyadır. Onların yanında insanlar özlərini əmin və xoşbəxt hiss edə bilmirlər. Bu səbəbdən də belə adamların yaxın dostları və rəfiqələri olmur, yaxud bu cür davranışla kifayətlənən bir-iki adam onlarla yaxınlıq edir".

    Müsahibimin dediyinə görə, inanclara inanan adamlarda da sirlilik özünü göstərə bilər. Belə insanlar gələcəkləri barədə planlarını gizlədərək, daim özlərini pis hiss etməsi, işlərinin alınmaması barədə gileylənirlər. Kimdəsə paxıllıq hissini oyatmaqdan qorxarlar. Onlar düşünürlər ki, gələcəkləri barədə planları danışdıqda başqaları onlara pislik arzulaya, işlərinin alınmamasını istəyə bilərlər: "Buna inanaraq tədricən özlərində hər şeyi gizlətməyi, özləri haqqında danışmamağı vərdiş halına gətirirlər. Bəzən bu cür insanlar ünsiyyətcil olmaqları ilə fərqlənir, kollektivdə özünü rahat hiss edir, müxtəlif mövzuları müzakirə edir və qapalı insan təəssüratını oyatmırlar. Lakin əslində isə onlar ümumi şeylər haqqında danışır və öz daxili aləmlərini büruzə vermirlər. Onlar öz "mən"ini heç kimə açmır, bununla da çox vaxt başqalarına sirli və maraqlı görünə bilərlər".

    J.Həmidliyə görə, əslində isə insan gələcəyi barədə planları barədə danışarkən, arzularının reallaşacağı sevinci ilə bölüşərkən psixoloji olaraq özünü buna hazırlayır və həmin istiqamətdə fəaliyyətə keçir: "Məqsəd barədə danışdıqda ona nail olmağa adaptasiya prosesi rahat keçir. İnsan pozitiv düşünməyə, özünü daha yaxşı hiss etməyə başlayır. Gizlədib hər şeyi ürəyində saxlayanlar isə fəal hərəkətlərdən yan keçib hər şeyin öz-özünə ya alınacağını, ya da baş tutmayacağını düşünürlər. Onlarda cəsarət və öz güclərinə iman hissi olmadığından da özlərinə qapanırlar. Arzularının reallaşmayacağından ehtiyat edir, başqalarının da bunu bildikdə onlara güləcəklərini gözləyirlər. Bu səbəbdən də özlərini qorumaq üçün qapanır və heç kimə öz hisslərini, duyğularını bildirmirlər. Belə insanların qapalılığı altında çox vaxt həssas və kövrək insan gizlənir".

    Psixoloq onu da qeyd edib ki, qapalı olmaq mənfi xüsusiyyət olduğu kimi, öz şəxsi həyatı barədə hər şeyi danışmaq da yaxşı deyil. Hər şeyin öz həddi var. Və bu həddi keçməməklə qapalı insanlar da yavaş-yavaş başqalarına inanmağa, sirləri ilə bölüşməyə, gələcək barədə planlarını qorxmadan deməyə öyrənməlidirlər. Əks halda hamıdan təcrid olaraq, heç kimə inanmadan yaşamaq çox çətin olacaq.
#11.06.2013 06:38 0 0 0