SSCB olarak da bilinen Sovyetler Birliği, 1922'den 1991'e kadar Doğu Avrupa ve Asya'da bir devletti. Kısaltma SSCB, "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği" anlamına geliyordu. Rusya'ya ek olarak, Belarus ve Ukrayna'nın yanı sıra 12 diğer devleti de içeriyordu. SSCB toprakları Baltık Devletleri'nden Kafkasya ve Orta Asya'ya kadar uzanıyordu. 22 milyon kilometrekarenin üzerinde bir alana sahip olan Sovyetler Birliği, dünyanın en büyük ülkesiydi.
Lenin, Waldimir Ilyich 1920'de Moskova'da Kızıl Ordu askerleriyle konuşuyor.
SSCB 1922'de kuruldu. Ondan önce, 1917'de Rus İmparatoru II. Nicholas'ın tahttan indirilmesine yol açan ve Rusya'daki Çarların yönetimine son veren Rus Devrimi gerçekleşti. Rus Devrimi'nde ve onu takip eden iç savaşta, komünist devrimciler şiddetli çarpışmalardan sonra galip geldiler. Liderleri Vladimir İlyiç Lenin'di. En önemli talep, yeni komünist devletin adil olması gerektiğiydi. Rusya'daki halk kendi devletini şekillendirmeli. Ama bu fikir gerçekleşmedi.
Aralık 1922'de Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Transkafkasya Sovyetler Birliği'ni kurdu. Sovyetler Birliği hızla komünist partinin söz sahibi olduğu bir diktatörlüğe dönüştü. Milyonlarca insan, Lenin'in halefi Joseph Stalin yönetimindeki çalışma kamplarında öldürüldü veya hapsedildi.
Sovyet birlikleri, 26 Ocak 1945'te Auschwitz'i kurtardı. Resim, revir girişinin önünde hayatta kalan mahkumlarla birlikte askerleri gösteriyor.
İkinci dünya savaşı
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Sovyetler Birliği başlangıçta Nasyonal Sosyalist Almanya'nın yanında yer aldı. Alman Reich'ı Sovyetler Birliği'ni işgal ettikten sonra, hızla Almanya'nın en büyük düşmanlarından biri haline geldiler ve Müttefiklere ait oldular. Savaşta SSCB'den 25 milyondan fazla asker ve sivil öldü. 1945'te Sovyetler Birliği, Almanya ile nasıl başa çıkılacağına karar veren savaşın dört muzaffer gücünden biriydi.
Sovyet birlikleri, 1956'da Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de bir halk ayaklanmasıyla vahşice savaştı. Birçok insan Sovyet işgalinden kurtuluş ve komünist hükümetin sona ermesi çağrısında bulundu. Fotoğraf, tankları büyük bir meydanda gösteriyor.
Sovyet birlikleri, 1956'da Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de bir halk ayaklanmasıyla vahşice savaştı. Birçok insan Sovyet işgalinden kurtuluş ve komünist hükümetin sona ermesi çağrısında bulundu.
1945'ten sonra süper güç
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri'nin yanında ikinci süper güç haline geldi. Doğu Avrupa'da kontrol ettiği devletlerle birlikte Soğuk Savaş döneminde sosyalist Doğu Bloğu'nu oluşturmuştur. GDR onlardan biriydi. Varşova Paktı 1955 yılında Sovyetler Birliği önderliğinde kuruldu. Askeri ittifakla Sovyetler Birliği, NATO'yu dengelemek ve Doğu Avrupa'daki gücünü güvence altına almak istedi.
Sovyetler Birliği'nin reformu ve sonu
SSCB onlarca yıldır büyük ekonomik sorunlarla karşı karşıya kaldı. Batı'nın piyasa ekonomisi devletleriyle rekabette, komünist devletlerin merkezi yönetim ekonomisi daha düşüktü.
SSCB'nin son lideri Mihail Gorbaçov, 1985'ten itibaren geniş kapsamlı reformlarla ekonomik sorunlarla mücadele etmek istedi. Daha fazla açıklık ve ifade özgürlüğü çağrısında bulundu. Ancak bu reformlar çok geç geldi. 1991 yılında Sovyetler Birliği dağıldı. 31 Aralık 1991'de SSCB dağıldı. 1992'nin başında, eski Sovyetler Birliği topraklarında 15 yeni bağımsız devlet ortaya çıktı. Bugünkü Rusya, SSCB'nin halefi devletlerinden biridir.
Sovyetler Birliği, bölgedeki dünyanın en büyük devletiydi ve Dünya'nın toplam kara yüzeyinin yaklaşık 1/6'sını kaplıyordu. Bölge Kuzey Amerika'ya tekabül ediyor ve ülke Çin'in iki katından fazla ve ABD'nin neredeyse üç katı büyüklüğündeydi. Uzak batıdan, Pasifik kıyısına doğru yaklaşık 10.000 kilometre doğuya uzanırken, kuzeyden güneye olan mesafe 2.900 ila 5.000 kilometre arasında değişiyordu.
Sovyetler Birliği'nde 100'den fazla farklı milliyet veya etnik grup vardı. Ruslar, nüfusun yüzde 50'sinden biraz fazlasını oluşturuyor ve Avrupa SSSR'sine, Sibirya'ya ve Uzak Doğu'ya hükmediyordu.
Sovyetler Birliği, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) iktidar tekelini elinde bulundurduğu tek partili bir devletti. Parti ayrıca kitle iletişim araçları ve örgütsel yaşam üzerinde tam kontrole sahipti ve toplum güvenlik polisi tarafından sıkı bir şekilde izlendi. Sovyetler Birliği'nin meşru bir ideolojisi yoktu, ancak Marksizm-Leninizm gerçekte Birliğin devlet ideolojisiydi. Sovyetler Birliği'nin ekonomisi, şirketlerin devlete ait olduğu planlı bir ekonomi sistemine dayanıyordu.
Önde gelen liderler Josef Stalin (c. 1928–1953), Nikita Kruşçev (1953–1964), Leonid Brejnev (1964–1982) ve Mihail Gorbaçov (1985–1991) idi.
Birlik Cumhuriyetleri
1956'dan 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar, devlet, Rusya Sosyalist Federal Sovyet Cumhuriyeti - RSFSR'nin açık ara en büyüğü olduğu 15 Birlik cumhuriyetine bölündü.
Cumhuriyetlerin her biri, daha büyük etnik gruplardan birinin yaşadığı, ancak münhasıran olmayan bir arazi alanını kapsıyordu. Ayrıca, hepsi farklı etnik azınlıklara ev sahipliği yapan birçok idari alt bölge - özerk cumhuriyetler, özerk bölgeler, özerk ilçeler - vardı.
Ulusal bayrak
Moskova'daki Kremlin'in Senato binasındaki kırmızı Sovyet bayrağının indirilmesi ve Rusya'nın üç renkli bayrağının kaldırılmasıyla bu, gözle görülür birçok değişikliğin ilkiydi. Bu, Mihail Gorbaçov'un konuşmasının Merkezi Televizyonda canlı yayınlanmasından sadece 38 dakika sonra yapıldı. Konuşmasında Sovyetler Birliği Başkanı olarak istifasını açıkladı. Ancak, gerçekte, bu ilk değişiklik sıradan insanlar tarafından hala tanınmadı.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Sovyetler Birliği bayrağı (sol kapak) ve Rus bayrağı (sağ kapak). Fotoğraf: Oleg Lastochkin / Sputnik; Vladimir Rodionov / Sputnik.
Çünkü ondan önce, bu ulusal bayrağın indirilmesi her gün yapılırken, bu etkinliğe hiçbir TV kanalı davet edilmedi. O gece (25 Aralık 1991), Moskova'daki Kızıl Meydan'da çok az insan vardı, dışarıda yağmur ve kar yağıyordu. “Sadece birkaç fotoğraf çekmeyi başardım çünkü her şey çok çabuk oldu. Kırmızı bayrak indirildi ve ardından personel üç renkli Rus bayrağını hızla kaldırdı. Bayrağın değiştirildiği tarihi an 10 dakika içinde gerçekleşti", olayı fotoğraflayan birkaç kişiden biri olan foto muhabiri Alexey Boytsov'u hatırlıyor.
Mağazalardaki fiyatlar
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, emtia fiyatlarının devlet tarafından düzenlenmesi de ortadan kalktı. Buna göre, Devlet fiyatlandırmaya müdahale etmeyi bırakır. Hükümet dalgalı fiyatı gerekli bir ekonomik reform olarak adlandırıyor. 1990'ların başında, emtia kıtlığı endişe verici seviyelere ulaştı. Yetkililer, reformun yalnızca arz ve talebi normal seviyelere çekeceğini umuyorlar.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra mağazanın içinde. Fotoğraf: TASS.
Ancak yıl sonuna kadar birçok ürünün fiyatları 8-11 kat artmış ve 1992 yılında da artmaya devam etmiştir. Bu reforma şok tedavisi denir. Bazen mağazalardaki fiyat listesi günde birkaç kez değişir ve birçok ailenin tasarrufunu etkiler.
Alkollü içecekler
1992'de insanlar alkol alıp satmakta tamamen özgürdü. Alkollü içeceklerin üretimindeki devlet tekeli kaldırıldı, ithalat daha elverişli hale geldi. O dönemde en çok öne çıkan marka Alman Kraliyet şarabıydı. Bu şarabın bir litresi Rus votkasından %25 daha pahalıdır, ancak seyreltilir, bu nedenle çok fazla ev yapımı alkol vardır.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra insanlar alkol alıp satmakta özgürdü.
Royal markası, çekici reklamı, düşük fiyatı ve bulunabilirliği nedeniyle hemen büyük popülerlik kazandı. Bu şarap tezgahlarda satıldı ve sonunda 1990'ların ikonlarından biri haline geldi.Aktör Yury Stoyanov şöyle anlatıyor: “Royal'in sayısız kez sık sık reklamının yapıldığını hala hatırlıyorum. Kışın arabadan gelen garip kokuya trafik polisinin şüpheli tepkisini de hatırlıyorum, çünkü daha sonra bu seyreltilmiş alkolü araba cam temizleyicisine döktük."
Doğru, ithal alkolün yaygınlığı ile alkol zehirlenmesinden ölüm oranı da arttı (1994'te bu sayı dört kat daha fazlaydı). O dönemde sahte alkol oranı yüzde 67'ye kadar çıkıyordu.
Vremya haber programının dokuları
Vremya, yerel ve uluslararası olaylar hakkında haberler içeren ana ve en eski TV programıdır. Bu program, Merkezi Televizyonun 1. kanalında saat 21.00'de başladı ve izlenmesi Sovyet halkı için bir gelenek haline geldi.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Müzisyen Georgy Sviridov'un canlı müziği altında, programın motifi, çoğunlukla Sovyetler Birliği'nin ikonik kırmızısında dönen bir küreyi tasvir ediyor. Dokular ekranda görünmeye başladıktan birkaç saniye sonra, Kremlin'in kulelerindeki gibi kırmızı bir yıldız belirdi.
Ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte Sovyetler Birliği'nin motiflerinde bir değişiklik meydana geldi.
bu haber programı İlk başta, Rus doğal noktalarının görüntüleri ile politik olarak tarafsız bir motifle değiştirildi. Kısa bir süre sonra, "Vremya" programı bir televizyon şirketinin haber odasındaki görüntülerle tamamen değiştirilmeye devam etti.
Yeni vatandaşlık, ancak pasaport aynı kalıyor
Milyonlarca insan bir gecede milliyetini değiştirdi. Yeni yasaya göre, şu anda yeni kurulan devletin topraklarında yaşayan eski Sovyetler Birliği'nin tüm vatandaşları o ülkenin vatandaşları olarak kabul edilmektedir. Bu arada Sovyet pasaportları 2000'li yılların başına kadar değişmeden kaldı, tek fark Rus vatandaşlarının Sovyet pasaportlarına damga vurulmasıydı. Diğer tüm koşullar 10 yıl daha aynı kalır, örneğin, insanlar evliliklerini kaydedebilir, çocuk sahibi olabilir, iş bulabilir vb.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Sovyet pasaportu (sol kapak) ve Rus pasaportu (sağ kapak). Fotoğraf: Maticulous; Soylu.
Sovyet mallarının kalitesi
Sovyet ürünlerinin uzun raf ömrü, özel bir karakter, ters çevrilmiş bir K (K, "kalite" anlamına gelir) tarafından garanti edildi. Bu süre sadece özel bir komite tarafından onaylanan mallar için belirtilir. Bu komite, tüm üretim sürecini kontrol etmekten sorumludur ve standartlara uygunluğu taahhüt eder.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Sovyet mallarının kalitesi, ters K şeklinde özel bir karakterle garanti edilir. Fotoğraf: Kikvadze Givi, Kırım Felix / TASS.
Çok kaliteli malları garanti eden bu karakterdir, ancak 1991'den sonra artık mevcut değildir. Bu nedenle, piyasa o zamandan beri yüksek başarısızlık oranıyla menşei bilinmeyen ithal mallarla dolup taştı. Sovyetler Birliği'ne özlem duyanlar, o zamanlar ucuzun her zaman kalitesiz ve güvenilmez demek olmadığını hatırlıyorlar. Örneğin, Sovyet sofra takımları ve dolapları Rusya'daki birçok evde hala iyi bir şekilde kullanılmaktadır, hasar nedeniyle değil, insanlar yeni kıyafetler istediği için atılmaktadır.
Para Birimi
Sovyet para birimi artık dolaşımda değil, yerini Rus rublesi aldı. O zaman insanların para alışverişi yapmak için sadece 2 haftaları vardı ve sadece 30.000 ruble değiştirmelerine izin verildi (daha sonra süre yıl sonuna kadar uzatıldı, sınır 100.000 rubleye çıkarıldı). Her şey çok karmaşık, çünkü pasaporta göre sadece yeni parayla değiştirilebilir ve ikamet kaydında sadece bir kez değiştirilebilir.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Eski Sovyetler Birliği'nin insanları para alışverişine gidiyor. Fotoğraf: Malyshev Nikolay / TASS
Böylece asıl panik başladı. İnsanlar günlerce kuyrukta bekleyip, değiştirecek hiçbir şeyi olmayan, paranın değişmesini isteyecek tanıdıklar aradılar. Ancak, birçoğu tüm birikimlerini zaten harcadığı için herkes onu kullanamaz.
Merkez Bankası Başkanı Viktor Gerashchenko daha sonra şunları söyledi: “Reformun halka bazı rahatsızlıklar verdiği açıktır. Birleşik ruble bölgesinin korunamayacağından emin olduktan sonra, asıl görev, o zamanlar ülkede hala dolaşımda olan devasa Sovyet rublesi hacmini hızla ekonomiden çıkarmaktı. Bundan önce, ruble iç piyasada serbestçe dolaşarak kıtlığa neden oldu ve mal fiyatlarını artırdı.
Lenin'in adı
Her Sovyet vatandaşının hayatında lider Lenin'in adı, ölümünden Sovyetler Birliği'nin çöküşüne kadar geçen yaklaşık yetmiş yıl boyunca sarsılmazdı. Tüm Sovyet şehirlerindeki merkezi meydanlar (birkaç istisna dışında) Lenin'in adını taşıyordu. Birçok sinemaya, okula, stadyuma, üniversiteye, tren istasyonuna, şehre ve toplu çiftliklere de onun adı verilmiştir.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
1975 yılında Sovyetler Birliği'nin Habarovsk şehrinde kendi adını taşıyan meydanda "Lenin'in adı sonsuza kadar" yazılı pankart. Kaynak: Twitter.
Ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra işler dramatik bir şekilde değişmeye başladı. Lenin'in adı kitaplardan, makalelerden ve tezlerden hızla siliniyor. Okul ve üniversite eğitim programlarında da değişiklikler var.
Video kiralama hizmeti
Sovyet döneminde insanların izleyebileceği yabancı film sayısı çok sınırlıydı ama 1991'den sonra durum çarpıcı bir şekilde değişti. İnsanlar video kamera sahibi olmaya başlarken, Batı sineması gözlerinin önünde VHS kasetlere kaydedilen görüntülerle yeni bir dünya açtı. Video kiralama, korsan, lisanssız kopyalarla ortaya çıktı.
Değişiklikler, 30 yıl önce Sovyetler Birliği'nin çöküşünden hemen sonra gerçekleşti.
Video kiralama hizmetleri Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra ortaya çıktı.
Daha sonra video kiralama noktası, bir mağazada veya bir kuaför salonunda küçük bir köşeydi ve filmlerin listesi bir deftere kaydedildi. Kiracı, video kasetin değerine eşit bir depozito ödemeli ve kirayı ödemelidir. Kiraya veren, bilgileri ve ödeme tarihini kaydeder. Ödemeyi zamanında yapmayanlara para cezası uygulanacak.