Kısaca smear test olarak adlandırılan, rahim ağzındaki hücreleri özel boyalarla boyayıp normalin dışında hücre gelişimi olup olmadığını araştıran bir yöntemdir.
Normal hücreler arasında tespit edilen anormal (atipik) hücrelerin özelliklerine göre rahim ağzı kanseri varlığı bu testle araştırılır.
Jinekolojik muayene sırasında vagina spekulumla açılır ve rahim ağzı görünür duruma getirilir. İnce pamuklu bir çubuk veya özel olarak yapılmış plastik smear fırçalarıyla rahim kanalından ve rahim ağzından sürüntü alınıp lam üzerine yayılır. Alkolle fikse edilip patolojik tetkike yollanır. Patoloji laboratuarından gelen sonuçlara göre hasta takibe alınır. Eğer sonuç normal hücre yapısı lehine bulgular taşıyorsa hasta yıllık rutin pap smear programına alınır. Eğer kesin tanısı konamayan ama şüpheli hücreler içeren patoloji sonucu çıkarsa hastaya yaklaşım farklılaşır. Önce lokal tedavi uygulanır, sonrasında da smear tekrarı yapılır.
Yinelenen smear sonucunda şüpheli hücre bulunmazsa 6 ay sonra smear tekrarı yapılır. Şüpheli hücre varlığında ise kolposkopi denen vaginal mikroskopla rahim ağzı kuvvetli ışık altında incelenir. Gerekirse biopsi alınır. Böylece biopsi ile elde edilen parçalardan daha derinlemesine inceleme yapılır ve doku farklılaşması aranır. Dokudaki farklılaşmaya göre derecelendirilir.
Rahim ağzı kanserlerinin, başlangıçtan itibaren aktif hastalık haline geçmesi seneler sürer. Bu nedenle seneler öncesinden dokudaki farklılaşmayı hücrelerdeki değişimler sayesinde izlemek mümkündür. İşte bu da rutin pap smear testinin erken tanıdaki rolunü izah etmeye yeter.
Bir dokuda meydana gelen değişikliklerin ilk basamağı displazidir. Bir kere displazi tespit edildikten sonra hastayı izlemeye almak ve takip ve tedavi basamaklarını titizlikle uygulamak gerekir...
Pap smear taramalarının rutin hale geldiği ülkelerde rahim ağzı kanserlerinde büyük miktarda azalma gözlenmiştir. Çünkü smear taramalarıyla seneler öncesinden dokudaki düzensizliği ve kötüye gidişi tespit etmek mümkün olmaktadır.
Cinsel aktif hale geçtikten hemen sonra ilk smear test yapılmalı, daha sonra senede 1 kez rutin smear test taramasına gidilmelidir.
Cinsel yolla bulaşan HPV( human papilloma virus ) genital kanserlerin en belirgin sebebi olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle sık partner değiştirenlerde bu virusun bulaşma olasılığı daha fazla olduğundan bu tür hastalarda smear test daha ciddi bir şekilde uygulanmalıdır.
Bir kez dokuda hasar tespit edildiğinde hastanın uyarılması ve gerekli takip ve tedavisinin aksatılmaması konusunda hassasiyet gösterilmesi şarttır.
Tek eşli olup da hiç partner değiştirmeyenlerde de rutin smear test ihmal edilmemeli, çünkü kendisi partner değiştirmese de, eşinin başkalarıyle ilişkide bulunup virüsü kendisine bulaştırma ihtimalini asla gözardı etmemek gerekir.